Media w Olsztynie

Z PrePedia
Skocz do: nawigacja, szukaj

Media w Olsztynie (środki społecznego przekazu w Olsztynie) Pierwszy druk ukazał się w 1474 roku w formie kalendarza. Jednak przez długie lata liczba drukowanych w Olsztynie pozycji była niewielka. Intensywniejszy rozwój druku i komunikacji społeczne za pomocą słowa drukowanego nastąpił dopiero na początku XIX wieku. Wiązało się to zarówno z postępem technologicznym (rozwój poligrafii), jak i wzrastająca alfabetyzacją społeczeństwa. Zanotowano rozwój wydawnictw książkowych, jak i prasy (gazety i czasopisma), druków urzędowych, plakatów, pocztówek, etykiet opakowaniowych.

W Olsztynie najstarsze wydawnictwo i drukarnia należały do rodziny Harichów, założone przez Karola Henryka Haricha w 1841 r. Wydawał on Allensteiner Kreisblatt (od 1843), potem Allensteiner Zeitung. Karol Harich prowadził także: księgarnię, bibliotekę oraz sklep z artykułami papierniczymi i biurowymi. Jego działalność kontynuował syn – Artur Harich, a następnie wnuk – Ernst Wilhelm Harich. Ich następca – Walther Harich – był pisarzem oraz redaktorem Allensteiner Zeitung.

Na przełomie XIX i XX w. istniało w Olsztynie kilka wydawnictw i drukarni, m.in. Eugeniusza Buchholza (wydawał „Nowiny Warmińskie” oraz „Warmiak”) oraz Seweryna Pieniężnego („Gazeta Olsztyńska”).

W 1948 r. upaństwowiono drukarnię Wandy Pieniężnej, wdowie po Sewerynie Pieniężnym. Mieściły się tu aż do 1970 r. Olsztyńskie Zakłady Graficzne im. Seweryna Pieniężnego. Wtedy to oddano do użytku nowe zakłady graficzne przy ul. Towarowej.

W okresie PRL w Olsztynie funkcjonowało kilka wydawnictw: Spółdzielnia Wydawnicza „Zagon”, Wydawnictwo Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”, Wydawnictwo Ośrodka Badań Naukowych im Wojciecha Kętrzyńskiego, Wydawnictwo Diecezjalne, wydawnictwa uczelniane (ART, WSP).

Po roku 1989 powstało kilka kolejnych wydawnictw i drukarni (w 1995 było ich już osiemnaście). Do najbardziej znanych zaliczyć należy: Agencja Wydawnicza „Remix”, Wydawnictwo Edytor „Wers”, Wydawnictwo „Książnica Polska”, Wydawnictwo Litera, Wydawnictw „Mantys”. Pojawiły się kolejne nowe zakłady poligraficzne, oferujące także wydruki wielkoformatowe, np. Studio OFF.

Spis treści

Prasa i czasopisma[edytuj]

Na przełomie XIX i XX w. Olsztynie ukazywało się stosunkowo dużo gazet, zarówno w języku polskim, jak i niemieckim, łącznie było 13 tytułów prasowych: Gazeta Olsztyńska, Gazeta Ludowa, Nowiny Warmińskie, Pielgrzym, Warmiak, Allensteiner Tageblatt, Allensteiner Volksblatt, Allensteiner Volkszeitung, Allensteiner Zeitung, Ostpreussische Intelligenzblatt, Allensteiner Kreisblatt, Allensteiner Zeitung und Amtliches Kreisblatt.

W Olsztynie drukowane były także niemieckie polskojęzyczne gadzinówki, o przewrotnie brzmiących tytułach: „Pruski Przyjaciel Ludu” (1913-1921), „Nowy Czas” (1941-1945).

Megafony i radio[edytuj]

W okresie międzywojennym (pierwsza połowa XX w.) w Olsztynie obwieszczenia urzędowe rozpowszechniano za pośrednictwem napowietrznej sieci megafonów, rozmieszczonych w różnych punktach miasta. Największy rozwój tej formy społecznego przekazu zanotowano w 1936 roku, wraz ze zbudowaniem schronu przeciwlotniczego w podwórzu nowego ratusza. Z pomieszczenia w tym schronie transmitowano, poprzez uliczne megafony, przemówienia przedstawicieli władz cywilnych i wojskowych miasta. Ostatnią odezwę nazistowskiego nadburmistrza Olsztyna, Fritza Schiedata, do niemieckich mieszkańców miasta transmitowano z ratusza poprzez sieć megafonów 21 stycznia 1945 r. W dzielnicach na obrzeżach miasta posługiwano się – głównie w czasie II wojny światowej – megafonami umieszczonymi na samochodach. Ostatni samochód z głośnikami krążył po Osiedlu Mazurskim jeszcze na kilka godzin przed wkroczeniem do tej dzielnicy oddziałów Armii Czerwonej.

Po 1945 r. władze wykorzystywały głośniki uliczne i sieć megafonów do rozpowszechniania informacji oraz do propagandy. Głośniki umieszczone były nie tylko na ulicy, ale także w miejscach publicznych, instytucja i mieszkaniach prywatnych. Głośniki takie były nazywane przez olsztyniaków „kołchoźnikami” lub „radiochamami”. Instalowano je głównie w latach pięćdziesiątych XX stulecia. Jeszcze w roku 1961 nowo wybudowane domy wyposażano głośniki, połączone z radiowęzłem.

W późniejszym czasie funkcjonowały jedynie radiowęzły zakładowe i studenckich akademikach. Radiowęzły studenckie z czasem przekształciły się w radia studenckie (Radio Emitor, Radio Kortowo). Głośnikowe i przewodowe radiowęzły przetrwały w szkołach (rzadko wykorzystywane) oraz w dużych sklepach (supermarkety). W drugim przypadku wykorzystywane są przede wszystkim do reklamy.

Radio w Olsztynie wyemitowało swoja pierwsza audycję już w 1946 roku, jednakże sygnał przesyłany był przewodami stałymi. 2 października 1952 roku oddano do użytku Ekspozyturę Polskiego Radia, która początkowo mieściła się przy stacji „Olsztyn Zachodni”.

Radio Olsztyn przez długie lata pozostawało najważniejszym programem regionalnym i olsztyńskim. Poza Radiem Olsztyn, od 1994 roku zaczęła nadawać komercyjna rozgłośnia Radio Warmia-Mazury (Radio WaMa), nieco później Radio UWM FM.

Telewizja[edytuj]

W roku 1969 uruchomiono Olsztyński Radiowo-Telewizyjny Ośrodek Nadawczy w Pieczewie, gdzie wybudowano maszt (wysokość ponad 330 m). Uruchomiono także studio telewizyjne oraz przekaźnik. Jakość audycji uległa poprawie, ale zasięg w dalszym ciągu pozostawał niewystarczający (zaledwie do 70 km). Nie było w tym czasie jeszcze lokalnego programu telewizyjnego.

Na krótko w Olsztynie zaistniała telewizja „Copernicus” (od lutego 1993 do września 1994). Program nadawano ze studia przy ul. Cichej oraz retransmitującej program satelitarny „Polonia 1". Ze względu na brak koncesji telewizja ta została zamknięta.

W roku 2000 uruchomiono przy ul. Radiowej olsztyńskie studio telewizyjne (Redakcja Terenowa Telewizji Polskiej). W roku 2002 przekształcono w Warmińsko-Mazurski Ośrodek TVP (TVP3). Od stycznia 2005 regionalny ośrodek stał się samodzielnym Oddziałem Telewizji Polskiej SA.

Na początku XXI w. rozpoczęła działalność Internetowa Telewizja UWM w Olsztynie.

„TVO” Telewizja Olsztyn nadająca w sieci Vectra, Redaktor Naczelny to Eugeniusz Domański, siedzibą jest Olsztyn (ul. Sikorskiego 23).

TVO to również producent filmów i reklamy. Zdobywca nagród krajowych i regionalnych. Statuetki-nominacje w ogólnopolskim konkursie PIKE 2009 za filmy „700 lat Lidzbarka Warmińskiego” oraz inscenizacja bitwy „Napoleon w Jonkowie”. Ponadto filmy „Wieczór wyborczy” i „My nie chcemy takiej obwodnicy” były finalistami konkursu.

Internet[edytuj]

Obecnie w Olsztynie działają dwa wiodące portale internetowe, Gazeta On-Line Olsztyn24 oraz Portal Warmii i Mazur WM.PL. Pierwszy z nich został założony w 2007 roku przez Wacława Brudka, obecnego redaktora naczelnego gazety, drugi istnieje w sieci od 2002 roku i jest związany z Gazetą Olsztyńską.

Bibliografia[edytuj]

  • Stanisław Piechocki: „Olsztyn nie tylko magiczny”. Agencja Wyd. „Remix”, Olsztyn 2005, 288 str.



Źródło: Ten artykuł bazuje na treści artykułu: Media w Olsztynie z Wikipedii; autorzy: w historii edycji; prawa autorskie: licencja CC-BY-SA 3.0 oraz GNU FDL
  W Wikipedii odbyła się dyskusja nad usunięciem tego artykułu, zobacz ją.