Pracownicy Radia Wolna Europa. Biografie zwykłe i niezwykłe

Z PrePedia
Skocz do: nawigacja, szukaj
Pracownicy Radia Wolna Europa. Biografie zwykłe i niezwykłe
Autor Lechosław Gawlikowski
Miejsce wydania Polska
Język polski
Tematyka biograficzna
Data I wyd. polskiego grudzień 2015
Pierwszy wydawca polski Instytut Studiów Politycznych PAN - Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych

Pracownicy Radia Wolna Europa. Biografie zwykłe i niezwykłe – opowieść o członkach zespołu Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, których autor stara się pokazać jako ludzi żywych; podaje więc nie tylko bogate informacje biograficzne, ale przytacza też opinie osób współczesnych, dzięki czemu bohaterowie opowieści przestają być "postaciami z brązu".

Autor wzorował się równocześnie na wspomnieniach Tadeusza Nowakowskiego, pt. Aleja dobrych znajomych oraz na "Polskim Słowniku Biograficznym", który obejmuje jedynie informacje o osobach zmarłych. Praca nie zawiera więc biografii ludzi jeszcze żyjących, obejmuje jedynie pracowników etatowych; nie ma w niej więc informacji o wolnych współpracownikach Rozgłośni nawet bardzo znanych, ani też o pracownikach zatrudnionych na tzw. zasadzie prac zleconych.

W książce znalazło się blisko 260 biografii, z tego ok. 230 to pracownicy pierwszej generacji, a ok. 30 to pracownicy którzy dołączyli w czasach późniejszych. Zdając sobie sprawę z faktu, że stanowisko pracy w RWE wynikało często w przyczyn losowych, a nie kwalifikacji, autor nie zastosował schematów w rodzaju: obszerne są biogramy redaktorów, znanych pisarzy, czy członków zespołu kierowniczego, a krótkie tzw. personelu pomocniczego czy pracowników innych działów. Zdaniem autora byłoby to rozwiązaniem błędnym, wypaczającym obraz zespołu. Wybitni przedstawiciele emigracyjnej społeczności zajmowali bowiem w RWE czasem skromne stanowiska, by wspomnieć na przykład szefa Działu Realizacji - hr. Ludwika Łubieńskiego, podczas wojny m. in. oficera do zleceń gen. Władysława Andersa, po wojnie przez 12 lat pracownika biura generała w Londynie. W Dziale Realizacji pracowało również wielu najbardziej znanych aktorów teatralnych i kilku wybitnych reżyserów teatralnych, którzy w 1945 zdecydowali się pozostać na uchodźstwie, mimo że oznaczało to faktyczny koniec ich kariery zawodowej.

Na różnych mało eksponowanych stanowiskach, nie tylko w Rozgłośni ale także w związanych z nią działach, pracowali w RWE naukowcy, poeci, prozaicy, kompozytorzy, pieśniarki, czy gwiazdy estrady. Oddzielną kategorię stanowili bohaterowie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie podczas Drugiej Wojny Światowej, oraz Armii Krajowej, w tym pracownicy wywiadu czy kontrwywiadu, różnych tajnych operacji, którzy woleli nie mówić o swej działalności, aby nie narażać na represje krewnych czy dawnych współpracowników pozostałych w Kraju.

Książka Pracownicy Radia Wolna Europa. Biografie zwykłe i niezwykłe jest poświęcona głównie przedstawicielom pierwszej radiowej generacji, a więc osobom występującym we wspomnieniach Jana Nowaka-Jeziorańskiego pt. Wojna w eterze i Polska z oddali. Dlatego też dzieło stanowi niejako drugi tom historii Rozgłośni Polskiej RWE. Autor w swej analizie składu zespołu stosował te same kryteria, co Jan Nowak-Jeziorański, miał jednak w wiele lat później do dyspozycji w archiwach na Zachodzie i w Kraju materiały nowe, dokumenty dodatkowe, czasem trudno dostępne w czasach, gdy wieloletni dyrektor Rozgłośni pisał swe wspomnienia.

Niezależnie od 260 biografii autor podaje też zwięzłe informacje o zespole, nie tylko w czasach Jana Nowaka-Jeziorańskiego, ale i przez przed jego przyjściem do RWE, gdy Sekcja Polska RWE istniała tylko w Nowym Jorku (1950-1952), jak i o czasach po odejściu wieloletniego dyrektora (1975-1994), wspomina o RWE Inc. w Warszawie (1994-1997), wymienia nazwiska etatowych pracowników, podając lata ich pracy w RWE. Podaje też, opracowane wspólnie z Piotrem Musurem, podstawowe informacje o ponad stu ważniejszych audycjach, ze szczególnym uwzględnieniem pierwszych lat istnienia Rozgłośni Polskiej RWE w Monachium.

Wstęp do książki pt.: Radio Wolna Europa: Między Monachium, Waszyngtonem i Krajem napisał Paweł Machcewicz.

Dane bibliograficzne[edytuj]

  • Autor: Lechosław Gawlikowski
  • Projekt okładki i stron tytułowych: Piotr Kulczycki
  • Zespół redakcyjny: Kinga Bojanowicz, Mirosław Fijołek, Marek Robert Górniak, Teresa Naumiuk, Katarzyna Płonkowska, Monika Polska, Justyna Sałata
  • Indeks osobowy: Mirosław Fijołek, Monika Polska
  • Zdjęcia: Archiwum RWE w Hoover Institution Archives
  • Data wydania: grudzień 2015
  • Wydawca: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk - Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
  • Miejsce wydania: Warszawa
  • Suma stron: 865
  • ISBN ISP PAN: 978-83-64091-49-0; ISBN NDAP: 978-83-64806-57-5



Źródło: Ten artykuł bazuje na treści artykułu: Pracownicy Radia Wolna Europa. Biografie zwykłe i niezwykłe z Wikipedii; autorzy: w historii edycji; prawa autorskie: licencja CC-BY-SA 3.0 oraz GNU FDL
Information icon4.svg W Wikipedii odbyła się dyskusja nad usunięciem tego artykułu, zobacz ją.