Sankcje USA wobec Japonii 1941
Sankcje USA wobec Japonii 1941
Stany Zjednoczone miały trzy punkty sporne z Japonią:
- wzrost potęgi i znaczenia Japonii zagrażał amerykańskim interesom w rejonie Pacyfiku;
- brutalna wojna chińsko-japońska budziła sprzeciw zarówno administracji USA (Doktryna Stimsona), jak i społeczeństwa amerykańskiego (Latające Tygrysy);
- od rozpoczęcia wojny Niemiec z ZSRR, Japonia jako sojusznik Niemiec była zagrożeniem dla ostatniej siły zdolnej powstrzymać Hitlera w Europie, podczas gdy prezydent F.D. Roosevelt zdecydowany był pokonać Hitlera.
Trudno określić, który z tych czynników i w jakim stopniu decydował o gwałtownym zaostrzeniu polityki amerykańskiej wobec Japonii, którego wyrazem były stopniowo narastające sankcje gospodarcze. Należy jednak zauważyć, że wojna chińsko-japońska trwała właściwie od XIX w., przybierając na sile od roku 1937. Administracja amerykańska była właściwie bierna wobec problemu. Nawet symboliczne wsparcie w postaci Latających Tygrysów rozpoczęło działalność po wybuchu wojny amerykańsko-japońskiej. Jednocześnie amerykańskie sankcje, od nacisku dyplomatycznego, przeszły gwałtownie do fazy ultimatum. Początkowo polegały one na zamrożeniu aktywów japońskich, embargo na złom stalowy i benzynę lotniczą. Były dokuczliwe, ale nie były zagrożeniem dla Japonii. Ogłoszenie całkowitego embarga na materiały pędne było postawieniem Japonii w sytuacji bez wyjścia, gdyż brak możliwości importu ropy naftowej oznaczał - po wyczerpaniu rezerw - natychmiastową śmierć gospodarki japońskiej. Postawione wraz z embargiem niemożliwe do spełnienia żądania polityczne ultimatum Hulla oznaczały dla Japonii wojnę, gdyż nie mogąc spełnić żądań amerykańskich, Japonia musiała natychmiast pozyskać źródło ropy naftowej w Indiach Holenderskich. Ponieważ było pewne, że Amerykanie nie pozwolą na przejęcie tego terytorium, Japończycy zaplanowali uderzenie wyprzedzające na Pearl Harbor, które miało zneutralizować amerykańską Flotę Pacyfiku i pozwolić na swobodne zajęcie terenów Indii Holenderskich.
Spis treści
Uzależnienie Japonii od dostaw surowców[edytuj]
Japonia była krajem nie posiadającym żadnych zasobów naturalnych na swoim macierzystym terytorium. Z tego wynikała potrzeba ekspansji na terytorium Chin i Indochin.
Ropa naftowa[edytuj]
Źródło | Wielkość (tys. ton) | Udział procentowy |
---|---|---|
Stany Zjednoczone | 3820-4366 | 80% |
Indie Holenderskie | 621-709 | 13% |
Kraj | Wielkość (tys. ton) |
---|---|
Stany Zjednoczone | 6958 |
Iran | 6869 |
Rumunia | 6221 |
Indie Holenderskie | 5139 |
ZSRR | 3369 |
Kolumbia | 2279 |
Pozostałe surowce[edytuj]
Surowiec | Udział procentowy |
---|---|
Surowce dla przemysłu stalowego | 88% |
Cynk | 50% |
Cyna | 80% |
Bawełna | 100% |
Wełna | 99% |
Guma | 100% |
Kalendarium sankcji[edytuj]
- 12 września 1940 japońska delegacja handlowa przybywa do Indii Holenderskich aby nakłonić do zwiększenia eksportu ropy naftowej do poziomu 3.75 mln. t (50% wydobycia) [4]
- 26 września 1940 embargo amerykańskie na złom stalowy[5]
- 21 lipca 1941 bazy Japońskie w Indochinach Francuskich
- 25 lica 1941 zamrożenie aktywów japońskich przez USA, poparte przez Wlk. Brytanię (26 lipca) i Holandię (27 lipca)
- 28 lipca 1941 wstrzymanie handlu z Japonią przez Indie Holenderskie
- ??? częściowe embargo handlowe na benzynę lotniczą
- całkowite embargo na materiały pędne 1 sierpnia 1941
- złamanie umów handlowych i przyłączenie się Indii Holenderskich do embargo
Skutki[edytuj]
Sankcje amerykańskie były jedną z przyczyn przyśpieszonego ataku Japonii na Stany Zjednoczone w grudniu 1941 roku.