Ścieżka kariery
Ścieżka kariery – ogólnie ciąg ważnych decyzji, wyborów życiowych, etapów rozwoju, takich jak kolejne szczeble rozwoju edukacyjnego, zaangażowanie i doskonalenie zawodowe, zdobywanie doświadczenia i osiąganie specjalizacji. Wybory te mają na celu samorealizację jednostki w zakresie zaspokojenia potrzeb osobistych, rodzinnych, materialnych, emocjonalnych, społecznych, doświadczanie satysfakcji z osiąganych celów, z zaspokajania potrzeb innych osób i bycia potrzebnym i wartościowym członkiem społeczeństwa. Na ogół decyzje i działania składające się na drogę kariery związane są z realizacją ważnych etapów życia, takich jak szkoła średnia, studia, przysposobienie do zawodu, zdobywanie doświadczenia zawodowego, które to etapy nadają ogólny kształt – określony profil – życiu danej jednostki, profil który charakteryzuje człowieka na długie lata lub na całe życie. Dlatego decyzje dotyczące drogi kariery są na ogół znaczące i poważne w świadomości człowieka, który zdaje sobie sprawę, że powinien podejmować jak najlepsze życiowe wybory, gdyż z pewnych ważnych decyzji może być trudno się wycofać lub odmienić ogólny kierunek życia i kariery.
Pomoce w wyborze drogi kariery
Człowiek może podejmować życiowe wybory opierając się na subiektywnym odczuciu swych potrzeb i zainteresowań, na świadomości swoich silnych stron, umiejętności i talentów, na opiniach innych osób – rodziców, wychowawców, nauczycieli, przyjaciół, przełożonych, współpracowników itp. W obecnych czasach dostępny jest szeroki obszar odniesienia jakim jest poradnictwo lub konsulting dotyczący profilowania osobowościowo-edukacyjno-zawodowego.
Dopasowanie osobowościowo-zawodowe
Błędnym modelem społecznym okazało się dostosowywanie ludzi na siłę do potrzeb rynku pracy. W różnych sytuacjach, gdzie motywowano ludzi np. czynnikami głównie ekonomiczno-materialnymi do zaangażowania się w określony rozwój edukacyjno-zawodowy bez uwzględniania indywidualnych charakterystyk osobowościowych i zainteresowań, okazywało się wielokrotnie, że pracownikom brakuje zadowolenia z wykonywanej pracy, co negatywnie wpływa na wydajność i prowadzi także niejednokrotnie do wypalenia zawodowego, do dużej rotacji wewnątrz kadry pracowniczej i do znaczących strat dla przedsiębiorstw i gospodarki.
Obecnie według danych statystycznych i badań czynionych przez psychologów pracy nadal wielu ludzi zmaga się w dziedzinie kariery zawodowej. Przyczynami są m.in.: niewłaściwa praca lub wykształcenie, niedopasowanie rodzaju pracy do preferencji osobowościowych, brak jasnej wizji ścieżki kariery, powrót do pracy po przerwie, konieczność zmiany pracy lub zawodu (redukcja zatrudnienia, restrukturyzacja, rewolucja w zarządzaniu). Skutkami tych zmagań na ogół są: wysoki poziom stresu w pracy i w domu, wypalenie zawodowe, nierzadka depresja, częste zmiany pracy (poszukiwanie miejsca pracy metodą prób i błędów), brak satysfakcji z wykonywanej pracy, mała wydajność, niskie, zarobki, rozproszenie (praca na wiele etatów), brak równowagi pomiędzy różnymi sferami życia.
Programy profilowania
W efekcie tych obserwacji podejmowane są nieraz programy badawczo-rozwojowe realizowane przez zespoły doradców zawodowych, psychologów oraz socjologów, mające na celu analizę problemu niedopasowania osobowościowo-zawodowego oraz wyłonienie sposobów i systemów profilowania edukacyjno-zawodowego wychodzących naprzeciw szerokiemu społecznemu zapotrzebowaniu.
Do wykorzystywanych na tym polu programów należą np. test Gallupa, test osobowości Hogana (Hogan Personality Inventory), test Costy i McCrae (NEO-PI), test zawodowy Stronga (Strong Vocational Inventory) oraz test Stronga-Hollanda (Strong Holland RIASEC). Jednym z najnowszych programów szeroko ujmujących obszar badania profilu (w oparciu o cztery zasadnicze sfery: osobowość, zainteresowania, umiejętności i kluczowe życiowe wartości) jest międzynarodowy program profilowania Kierunek Kariery (Career Direct).
Zobacz też[edytuj]
Bibliografia[edytuj]
- Using Career Profiles to Differentiate Between Occupations and Predict Job Satisfaction. (Cheryl Toth, Ph. D., IBM Global Systems, 1998)