Ekonomiczna analiza prawa patentowego[edytuj]

Z PrePedia
Skocz do: nawigacja, szukaj
Information icon4.svg W Wikipedii odbyła się dyskusja nad usunięciem tego artykułu, zobacz ją.

Patent – potocznie: dokument wydawany przez urzędy patentowe; właściwie: ograniczone w czasie prawa właściciela rozwiązania technicznego do wyłącznego korzystania z wynalazku bądź wynalazków będących przedmiotem patentu w celach zawodowych lub zarobkowych na terenie państwa, które decyzją administracyjną patentu udzieliło, pod warunkiem wniesienia opłat za co najmniej pierwszy okres ochrony od daty zgłoszenia. Patent regulują przepisy ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej.

Zgodnie z ustawą Prawo własności przemysłowej patentów udziela się na wynalazki[1]:

  • nowe, nie będące częścią istniejącego stanu techniki,
  • posiadają poziom wynalazczy, czyli dla specjalistów z danej branży nie są oczywiste,
  • nadają się do przemysłowego zastosowania[2].

Korzystanie z patentu[edytuj]

Artykuł 63 Ustawy Prawo Własności Przemysłowej dotyczy negatywnego zakresu patentu i stanowi, iż przez korzystanie z patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczpospolitej Polskiej. Zakres przedmiotowy patentu określają zastrzeżenia patentowe, zawarte w opisie patentowym. Opis wynalazku i rysunki mogą służyć do wykładni zastrzeżeń patentowych. Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym.

Dla przeniesienia patentu wymagana jest forma pisemna pod rygorem nieważności[2].

Naruszenie patentu[edytuj]

Zgodnie z artykułem 66 ustępem 1 ustawy Prawo Własności Przemysłowej uprawniony z patentu może zakazać osobie trzeciej, niemającej jego zgody, korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy polegający na:

  1. wytwarzaniu, używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktu będącego przedmiotem wynalazku lub
  2. stosowaniu sposobu będącego przedmiotem wynalazku, jak też używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktów otrzymanych bezpośrednio takim sposobem.

Wyłączność korzystania z patentu jest źródłem uprawnień zakazowych. Wszystkie czynności zawarte w tym przepisie stanowią akty korzystania z wynalazku i są objęte monopolem patentowym uprawnionego. Konsekwentnie uprawniony z patentu może skutecznie zakazać osobom trzecim korzystania z patentu we wszystkich wymienionych formach, a dla stwierdzenia naruszenia patentu konieczne jest ustalenie, że osoba nieuprawniona zrealizowała w sposób zarobkowy lub zawodowy którąś z wymienionych postaci korzystania z wynalazku[3].

Uprawniony z patentu może zostać pozbawiony swojego prawa korzystania z patentu w związku z wystąpieniem okoliczności wskazanych w ustawie[4] w artykule 69 :

Nie narusza się patentu przez:

  1. korzystanie z wynalazku dotyczącego środków komunikacji i ich części lub urządzeń, które znajdują się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej czasowo, a także przedmiotów, które znajdują się na tym obszarze w komunikacji tranzytowej;
  2. korzystanie z wynalazku dla celów państwowych w niezbędnym wymiarze, bez prawa wyłączności, jeżeli jest to konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia ważnych interesów Państwa, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego;
  3. stosowanie wynalazku do celów badawczych i doświadczalnych, dla dokonania jego oceny, analizy albo nauczania.

Konstytucyjne cechy patentu[edytuj]

Na silną ochronę wynalazków wpływają trzy konstytucyjne cechy patentu jakimi są[2]:

  1. szerokość – wykreowana przez patent przestrzeń wynalazku, określająca podobieństwo do innych wynalazków, w których prawnie zabronione jest działanie konkurencji; faktyczny zakres szerokości patentu jest określany na etapie stosowania prawa.
  2. długość – okres na jaki przyznawane jest prawo wyłączne do wynalazku
  3. wysokość – ściśle związana z udoskonaleniami, a więc z ulepszeniami i uzupełnieniami wynalazku

Istotną kwestią dla ekonomicznej analizy patentu stanowi również cecha efektywności patentu, Efektywność stanowi rezultat podjętych działań, zawierający relację pomiędzy efektami wynalazku a poniesionymi nakładami[2].

  1. Skocz do góry Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej, Dz.U. 2001 nr 49, poz. 508.
  2. Skocz do: 2,0 2,1 2,2 2,3 Bartłomiej Biga, Efektywność patentu. Ekonomiczna analiza prawa własności przemysłowej, 2015.
  3. Skocz do góry Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2016 r., I Cz 66/16.
  4. Skocz do góry 1. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2016 r. IV CSK 92/13, OSNC 2014 nr 7-8, poz. 80, s. 121.