Ekonomiczna teoria własności[edytuj]
Ekonomiczna teoria własności – jeden z instytucjonalnych nurtów ekonomii neoklasycznej, zapoczątkowany w latach 70. XX w. przez Armena A. Alchiana i Herberta Demsetza. Oznacza on pełną możliwość władania człowieka zasobami spełniającymi kryteria dobra ekonomicznego. Ekonomika prawa własności podkreśla znaczenie indywidualnych oraz transferowych praw własności dla efektywnej alokacji zasobów w gospodarce. W teorii praw własności przyjęto, iż prawa własności pozwalają ograniczyć zakres stosunków niewymiennych w gospodarce, czyli takich, które są niekoordynowane przez rynek. Oznacza to, iż prawa te są sposobem swoistego uwewnętrznienia efektów zewnętrznych.
Spis treści
[ukryj]Pojęcie własności w prawie[edytuj]
Definicja uregulowana w art. 140 Kodeksu cywilnego. „W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.” [1]. Wspomniane powyżej zasady współżycia społecznego należy rozumieć jako minimum powszechnie przyjmowanych zasad poprawności i uczciwości w relacjach z innymi osobami. Klauzula generalna społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa jest nierozerwalnie związana z aksjologią tzw. realnego socjalizmu i podziału własności według uprzywilejowanej typologii właściwej temu ustrojowi, sprzecznej z zasadami obowiązującej Konstytucji, straciła obecnie znaczenie normatywne jako wyznacznik granic własności i stała się pustym pojęciem, niemającym dających się określić desygnatów.
Teoria przetargów[edytuj]
Inaczej ekonomiczna teoria gier przetargowych. Związana z sytuacją w której uczestnicy podejmują określone decyzje mające wpływ na ich położenie. Najczęściej są to sytuacje konfliktowe, ale również powinny znaleźć się następujące elementy: wyszczególnienie uczestników gry, wyszczególnienie możliwości postępowania każdego gracza, opis dostępnej gry zawierającej informacje dotyczącej precyzyjnego określenia celów, do których gracze dążą. Graczami są przedsiębiorstwa podejmujące określone decyzje w celu realizacji swych strategii. Decyzje te są bardziej lub mniej przewidywalne, co w szczególności jest zależne od liczby uczestników na danym rynku.
Twierdzenie Coase’a[edytuj]
Ronald Coase otrzymał w 1991 roku Nagrodę Nobla. Jego istotnym wkładem do teorii ekonomii są analizy zawarte w dwóch artykułach: The Nature of the Firm z 1937 roku oraz The Problem of Social Cost, który został opublikowany w roku 1960. W pierwszej z owych prac Coase opisywał rolę kosztów transakcyjnych w determinowaniu rozmiarów firm na rynku. W drugiej pracy Coase podjął problem negatywnych efektów zewnętrznych – kosztów zewnętrznych i ich związku z prawem własności.
W opinii wielu badaczy tym artykułem zapoczątkował on nową dyscyplinę zwaną ekonomiczną analizą prawa (ang. Law & Economics), rozwijaną później w duchu Coase’owskim między innymi przez naukowców z Uniwersytetu Chicagowskiego: ekonomistę Gary’ego Beckera i prawnika Richarda Posnera. Najistotniejszym elementem teorii Coase’a jest teoremat dotyczący działania mechanizmu rynkowego w świecie pozbawionym kosztów transakcyjnych. W literaturze funkcjonuje wiele jego ujęć i istnieją kontrowersje co do rozumienia intencji Coase’a oraz właściwości świata bez kosztów transakcyjnych.
Bibliografia[edytuj]
- http://e-prawnik.pl/artykuly/prawo-cywilne/ochrona-prawa-wlasnosci-na-gruncie-art--222-kodeksu-cywilnego.html
- A.C. Pigou, The Economics of Welfare, http://oll.libertyfund.org/EBooks/Pigou_0316.pdf
- Cooter R., Ulen T., Ekonomiczna analiza prawa, C.H. Beck, Warszawa 2009
- Sobczak K., Gospodarka rynkowa a władza publiczna, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 1997
- Uchwała SN z 18 maja 2011 r.,III CZP 21/11, OSNIC 2011, nr 12, poz. 133
W Wikipedii odbyła się dyskusja nad usunięciem tego artykułu, zobacz ją.
