Gry językowe

Gry językowe - typ gier, najczęściej karcianych, planszowych (lub opartych na innych elementach takich jak kostki z napisami na polach) o charakterze rozrywkowym i edukacyjnym, których głównym przeznaczeniem jest nauka języka obcego. Gry językowe mogą koncentrować się na prostym poznawaniu i powtórce słówek bądź stymulowaniu do budowania samodzielnych wypowiedzi w obcym języku.

Gry językowe zyskały dużą popularność jako uzupełniająca lub nawet niekiedy alternatywna droga nauki języków względem metod opartych na nauce typowo podręcznikowej. Dzięki łatwości wykorzystania w wielu kontekstach edukacyjnych oraz elastyczności w dostosowaniu do konkretnej sytuacji (na przykład efektywne wypełnienie czasu lekcji po przerobieniu materiału z podręcznika) gry językowe są dosyć powszechnie stosowanym narzędziem ułatwiającym prowadzenie edukacji językowej.

Prostota elementów oraz niezbyt skomplikowany charakter zasad sprawia, że gry językowe są stosunkowo łatwym materiałem do samodzielnego przygotowania (najczęściej przy wykorzystaniu papieru, kartonu, nożyczek, kleju oraz wydrukowanych lub wykonanych własnoręcznie napisów i ilustracji). Wielu nauczycieli języków obcych czerpie w tym względzie z pomysłów na gry i zabawy przedstawionych w poradnikach poświęconych technikom dydaktycznym wykonując autorskie gry językowe na użytek prowadzonych przez siebie zajęć. Na rynku dostępne są również gry językowe produkowane przez profesjonalne wydawnictwa edukacyjne.

Potraktowanie nauki języka jako zabawy i gry

Ponieważ istnieje nierozerwalny związek pomiędzy każdym aspektem otaczającego nas świata i organizacji życia ludzkiego oraz językiem, a gra i zabawa są (w szczególności u dzieci) jedną z form aktywności umożliwiających poznawanie świata, stąd wydają się one również najbardziej naturalną i skuteczną metodą nauki języka. Mogą mieć one charakter luźny (nazywanie rzeczy, zgadywanki, gry sytuacyjne, wymiana prostych form komunikacji typu pytania i odpowiedzi) lub bardziej sformalizowany zasadzający się na określonych regułach i wykorzystujący konkretne narzędzia i rekwizyty takie jak plansze, karty itd.

Geneza nazwy

„Gra językowa” jest pojęciem wynikającym ze skrócenia określenia opisowego „gra służąca nauce języka obcego” i posiadającym charakter niejednoznaczny ze względu na zbieżność z pojęciami „gra słów”, „gra słowna”, „gry słowne” używanymi (wymiennie z określeniem „gra językowa”) w odniesieniu do pewnego typu figury stylistycznej w języku. Z kolei pojęcie „gra językowa” w znaczeniu materiałów dydaktycznych służących do nauki języka obcego powszechnie zastosowane zostało w latach '90 w odniesieniu do serii materiałów edukacyjnych wydawanych przez włoskiego wydawcę European Language Institute (ELI). Strukturą komponentów oraz z racji narzucenia określonej mechaniki rozgrywki naśladowały one tradycyjne gry karciane i hazardowe, jednak ich cel miał polegać na nauce języka obcego – stąd powstała zbitka „gra językowa”.

Zasady gry

Gry językowe czerpią z zasad tradycyjnych, często pierwotnie hazardowych, gier karcianych, kościanych oraz planszowych wykorzystujących element losowania niwelując ich wymiar hazardowy do aspektu przypadkowości mającego za zadanie jedynie urozmaicić rozgrywkę, a tym samym proces dydaktyczny.

Założenie dydaktyczne: celem gier językowych jest wykorzystanie ludycznego charakteru znanych od wieków form rozrywek jako medium służącego przyswojeniu słówek, wyrażeń i struktur gramatycznych w obcym języku. Sama nauka języka odbywa się tu mimochodem, jakkolwiek najczęściej przy świadomym udziale graczy. Ponadto na atrakcyjność i skuteczność takiej metody nauki języków wpływają charakterystyczne dla większości tradycyjnych gier: element rywalizacji, zaskoczenia, ryzyka oraz konieczność konfrontacji bądź współpracy z innym zawodnikiem – a to wszystko bez zaangażowania negatywnego stresu. Oparcie procesu edukacyjnego na powyższych założeniach pozwala uzyskać bardzo dobre efekty przy stosunkowo niewielkim wysiłku ze strony osoby uczącej się. Pozytywny charakter gier jako formy nauki języka wyraża się ponadto w rozładowywaniu napięcia i strachu towarzyszących nauce języka i pierwszym próbom budowania samodzielnych wypowiedzi oraz czynnego stosowania poznanych słów, zwrotów i form gramatycznych. Gry sprzyjają ponadto nawiązywaniu relacji społecznych z pozostałymi uczestnikami gry oraz pozwalają zredukować dystans pomiędzy uczniem i uczącym, dzięki czemu ewentualne uwagi ze strony uczącego przybierają mniej formalny i mniej stresujący dla ucznia charakter.

Pozajęzykowe zalety gier

Zaliczyć do nich można doskonalenie sprawności umysłowych (na przykład pamięci, koncentracji i spostrzegawczości), rozwijanie zainteresowania, pobudzanie ciekawości, sprzyjanie nauce skutecznego zapamiętywania oraz stymulacji do aktywności i zdrowej rywalizacji.

Wykorzystanie

Gry językowe wykorzystywane są obecnie jako element uzupełniający i uatrakcyjniający zajęcia typowo szkolne i kursy językowe prowadzone w oparciu o podręcznik lub o certyfikowane metody nauczania, jak i jako samodzielne materiały wiodące. Doskonale nadają się także do wykorzystania w trakcie indywidualnych lekcji lub samodzielnej nauki. Mogą również pełnić funkcję gier edukacyjno-towarzyskich do zastosowania w trakcie zabaw z rodziną bądź przyjaciółmi.

Dla kogo przeznaczone są gry językowe

Ze względu na zabawową formę gier ich naturalnymi i głównymi użytkownikami są dzieci i młodzież, jednak również osoby dorosłe zaskakująco sprawnie posługują się tą formą pomocy edukacyjnych doskonale wcielając się w powierzone im przez grę role i żywiołowo uczestnicząc w rywalizacji. Zysk edukacyjny w postaci zapamiętanych słówek, konstrukcji gramatycznych i form komunikacji jest tak samo znaczący w przypadku wszystkich grup wiekowych.

Typologia gier językowych

Ze względu na koncepcję gry i specyfikę jej elementów wyróżniamy

• gry karciane (na przykład typu „Piotruś” )
• bingo (dopasowywanie elementów z kart do plansz)
• domino (układanie elementów w konkretnej kolejności)
• planszowe (na przykład typu „chińczyk” lub „węże i drabiny”)
• kościane (rzuty i obracanie kostkami lub sześcianami)
• jednoczesne połączenie kilku z powyższych form

Ze względu na ilość graczy wyróżniamy

• gry jednoosobowe (do wykorzystania w samodzielnej nauce)
• kilkuosobowe (zazwyczaj przewidziane dla 2-6 pojedynczych graczy)
• drużynowe (w rozgrywce może wziąć udział grupa nawet kilkudziesięciu osób skupionych w ramach kilku drużyn)
• bez zdefiniowanej ilości graczy (przewidziane do wykorzystania z grupami uczniów o różnej liczebności, tak by bez względu na ilość osób każdy uczeń miał możliwość uczestniczenia w zabawie

Uwaga: Wiele z dostępnych na rynku gier językowych oferuje w ramach jednego zestawu gry kilka wariantów zabawy uzależnionych od ilości i konfiguracji graczy (ta sama gra może dawać możliwość wykorzystania w nauce samodzielnej, jak i w grze zespołowej).

Ze względu na cel dydaktyczny można wyróżnić gry ukierunkowane na

• poznawanie lub powtórkę słówek (na przykład rzeczowniki z jednej lub wielu kategorii tematycznych takich jak zwierzęta, zawody, ubrania, żywność itd.)
• naukę odmian czasowników przez osoby i czasy gramatyczne
• poznawanie liczebników, przymiotników, przysłówków, przeciwieństw, przyimków itd.
• naukę słownictwa i wyrażeń związanych z czasem zegarowym i datą
• naukę konstruowania pytań
• naukę słownictwa i wyrażeń związanych z opisem cech wyglądu
• naukę języka poprzez poznawanie cywilizacji i kultury danego kraju
• poprawne stosowanie czasów gramatycznych
• poznawanie i ćwiczenie form komunikacyjnych związanych z konkretnymi sytuacjami życia codziennego.

Gry językowe w formie gier komputerowych

Gry językowe występują niekiedy w postaci gier komputerowych polegających na dopasowywaniu do siebie, łączeniu lub eliminowaniu elementów oraz często będących prostymi symulacjami gier karcianych i planszowych. Niemniej jednak ze względu na odmienną specyfikę korzystania z gry wyzwaniem staje się utrzymanie jej społecznego charakteru, w tym interakcji słownych z innymi uczestnikami zabawy, które zasadniczo stanowią jedną z podstaw i zalet tej formy aktywności edukacyjnej.

Źródła

Źródło artykułu: Czym są gry językowe? (autor: Antoni Kopydłowski, na licencji CC-BY-SA 3.0).

---

Źródło: Ten artykuł bazuje na treści artykułu: Gry językowe z Wikipedii; autorzy: w historii edycji; prawa autorskie: licencja CC-BY-SA 3.0 oraz GNU FDL W Wikipedii odbyła się dyskusja nad usunięciem tego artykułu, zobacz ją.