Kajetan Kuczyński[edytuj]

Kajetan Kuczyński
Kajetan Kuczyński, 1923
Data i miejsce urodzenia	6 lutego 1901 Gielusznik
Data i miejsce śmierci	9 października 1979 Przejma Wielka (dawniej Gielusznik)
Miejsce spoczynku	cmentarz w Becejłach
Zawód	rolnik
Rodzice	ojciec Włodzimierz, matka Józefa (Józefata?) (z d. Wasilewska)
Małżeństwo	żona Helena (z d. Majewska)
Dzieci	Roman, Krystyna, Ryta, Jan, Antoni, Jadwiga (adoptowana)

Kajetan Kuczyński (ur. 6 lutego 1901 r. w osadzie Gielusznik (obecnie Przejma Wielka); zm. 9 października 1979 r. w Przejmie Wielkiej) – rolnik, działacz samorządowy, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.

Życiorys

Kajetan Kuczyński urodził się w rodzinie Włodzimierza i Józefy (z Wasilewskich) Kuczyńskich. Rodzice zajmowali się uprawą roli i hodowlą. Prowadzili gospodarstwo w niewielkiej osadzie Gielusznik obecnie Przejma Wielka. W latach 1909-1914 uczęszczał do szkoły powszechnej w Becejłach i Pawłówce.

W latach 1915-1918 z rodziną przebywał w Samarze nad Wołgą (jako uciekinier przed działaniami wojennymi - bieżeństwo). Tam też skończył dwie klasy gimnazjum. W 1919 r. powrócił do Polski, do Gielusznika. W tym też roku został powołany do służby wojskowej, którą odbywał w Wilnie i Osowcu, gdzie jako artylerzysta konny (III Dywizjon Artylerii Konnej) dosłużył się stopnia kaprala. Po przejściu do cywila przejął gospodarstwo rolne po rodzicach.

Helena i Kajetan Kuczyńscy, 1925. Fotografia ślubna.

W listopadzie 1925 r. ożenił się z Heleną Majewską z Gawarca (córka Wojciecha i Michaliny z Ołdaków). W latach 1927-1939 urodziły się kolejno jego dzieci: Roman, Krystyna, Ryta, Jan i Antoni (na początku lat 50. XX w. w rodzinie pojawiła się adoptowana córka Jadwiga).

Wraz z żoną prowadził 20 hektarowe gospodarstwo rolne. Żywo interesował się nowymi metodami uprawy roli, hodowlą rasowego bydła, świń i owiec. Miał duży sad owocowy i pasiekę pszczół. Czytał i prenumerował prasę rolniczą, korzystał z porad instruktorów rolnych.

W 1939 r. jako jeden z pierwszych rolników w okolicy zajął się intensywną uprawą łąk.

Był członkiem założycielem Spółdzielni Mleczarskiej w Szypliszkach (zainicjował prace przy wzniesieniu budynku mleczarni w tej miejscowości), należał też do aktywnych członków Kasy Stefczyka. Działał również jako samorządowiec we władzach powiatu suwalskiego. Po wybuchu II wojny światowej w dalszym ciągu prowadził gospodarstwo rolne.

W kwietniu 1940 r. został aresztowany przez hitlerowców, po czym trafił do obozu koncentracyjnego Mauthausen-Gusen w Austrii. Udało mu się przeżyć. W sierpniu 1945 r. wrócił do Polski, do Gielusznika gdzie wspólnie z rodziną prowadził gospodarstwo. W latach siedemdziesiątych XX w. przeszedł na rentę rolniczą natomiast gospodarstwo przejął najmłodszy syn Antoni.

Kajetan Kuczyński zmarł 9 października 1979 r. Został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Becejłach.

W obozie Mauthausen-Gusen

Kajetan Kuczyński i jego autograf, 1938.

Kajetan Kuczyński został aresztowany 20 kwietnia 1940 r. Jak podaje w swoim pamiętniku w gminie aresztowano wówczas ok. 40 osób, wśród nich byli m. in. nauczyciele, przedwojenni policjanci, wójt, działacze samorządowi i in. Aresztowanych przewieziono do Suwałk, a po ok. 4 dniach przetransportowano do obozu przejściowego do Działdowa, gdzie Kuczyński był kolejny raz przesłuchiwany (bicie i znęcanie się fizyczne).

W początkach maja 1940 r. wraz z innymi więźniami trafił do obozu koncentracyjnego Oranienburg - Sachsenhausen. Na początku czerwca 1940 r. w grupie około 1000 więźniów został wywieziony do Mauthausen-Gusen w Austrii.

Ten obozowy etap w życiu Kuczyńskiego należał do najtragiczniejszych i najbardziej okrutnych. Jak pisał we wspomnieniach zaledwie 15% tych, którzy zostali z nim aresztowani przeżyło. Pozostałe 85% w bestialski sposób zamordowano. Ciągły głód, zimno, praca ponad ludzkie możliwości, bicie i choroby dziesiątkowały więźniów. Nieliczni doczekali końca wojny. 5 maja 1945 r. alianci oswobodzili obóz. O godzinie 5tej po południu stojeliśmy na apelu liczebnym i usłyszeliśmy łoskot czołgów. Z cicha dyskutując, że ostatnie faszystowskie czołgi wieją. O cudo! nie były to niemieckie ostatnie, a pierwsze alianckie dwie małe zwiadowcze tankietki. Nie prosząc o otwarcie bramy pierwszy uderzył taranem w mocne żelazne bramy (...) z zapałem wjechała i druga tankietka na apel-plac. W pierwszym momencie więźniowie zachowali wzorową dyscyplinę. Dalej Kuczyński relacjonował W obozie zrobiło się zamieszanie. Wiedzieliśmy, że jesteśmy wolni. Za chwilę pojawiły się flagi narodowe (...). Za półtorej godziny opustoszał obóz, silni i zdrowi pobiegli do magazynów ubraniowych (...). Niektórzy grupami poszli na piechotę w kierunku Polski do domu(...). Ja osobiście z grupą więźniów z Suwałk i Sejn w liczbie 15 udaliśmy się do Lintzu (15 km od obozu). Czekaliśmy aż się ustabilizuje władza aliantów i ułatwią powrót do kraju.

Kajetan Kuczyński, więzień numer 43958, spędził w niemieckich obozach koncentracyjnych 5 lat i 15 dni. Przeżył, po latach spisał swoje wspomnienia w niepozornym szarym brulionie.

Bibliografia

• Gruszka-Zych B., Poddany mordowaniu, „Gość Niedzielny” 2018, nr 33.
• Księga Mauthausen-Gusen. T. 23, Katowice 1972.
• Kuczyński K., Wspomnienia więźnia hitlerowskich obozów koncentracyjnych 1940-1945, spisane w latach 1970-75.
• Mitros R., Dzieje Rodziny MAJEWSKICH : od Franciszka (1831-1897) do Adama (*2014)i Skrót Dziejów Rodziny KUCZYŃSKICH, Wyd. II, poszerz. o Raptularz wspomnień i drzewo genealogiczne rodziny Kuczyńskich - linię Włodzimierza, Suwałki 2017.

Linki zewnętrzne

• Kajetan Kuczyński [dostęp: 27.06.2019]
• Poddany mordowaniu [dostęp: 27.06.2019]

---

Źródło: Ten artykuł bazuje na treści artykułu: Kajetan Kuczyński z Wikipedii; autorzy: w historii edycji; prawa autorskie: licencja CC-BY-SA 3.0 oraz GNU FDL W Wikipedii odbyła się dyskusja nad usunięciem tego biogramu, zobacz ją.