Lista herbów szlachty polskiej[edytuj]
Herby pojawiły się w Polsce niewiele później niż w Europie zachodniej, gdzie powstały w XII w. W XIII w. spotykamy już pierwsze wizerunki herbów na pieczęciach książęcych a w wieku XIV herby polskiego rycerstwa występują już w wielu zachodnich rolach herbowych i herbarzach.
Herby szlachty polskiej, ze względu na nieco odmienne kształtowanie się stanu rycerskiego niż na zachodzie, mają kilka swoistych, charakterystycznych cech. W przeciwieństwie do zachodniej Europy, polski herb przysługiwał nie tylko jednej osobie czy rodzinie, lecz tzw. rodom herbowym, obecnie czasem określanym jako klany herbowe. Ród herbowy grupował często kilkadziesiąt, czasem kilkaset rodzin współużytkujących jeden i ten sam herb. Stąd nieznane są prawie w heraldyce polskiej systemy odróżniania (uszczerbienie herbu) herbów młodszych gałęzi rodu. Drugą ważną cechą jest posiadanie przez polskie herby nazw własnych, zwykle różnych od nazwisk rodowych, oraz zawołań – akustycznego identyfikatora, pozostałości po okrzyku bojowym. Herby polskie początkowo nie miały żadnych oznak godności, ze względu na zasadę równości szlacheckiej i zakaz stosowania tytułów arystokratycznych. Mitry i korony hrabiowskie zaczęły pojawiać się w naszej heraldyce stosunkowo późno, szczególnie w dobie upadku Rzeczypospolitej i pod zaborami.
Spis treści
[ukryj]Herby rodów szlacheckich[edytuj]
Herb Abdank (Awdaniec)
Herb Achinger
Herb Agryppa
Herb Aksak
Herb Alabanda
Herb Amadej
Herb Azulewicz
Herb Bajbuza
Herb Bawola Głowa
Herb Belina
Herb Bełty
Herb Beztrwogi
Herb Białynia
Herb Biberstein
Herb Boenisch
Herb Bogorya (Bogoria)
Herb Bogoria, odmiana II
Herb Bojcza
- Herb Bołoz-Antoniewicz.PNG
Herb Bołoz
Herb Bończa
Herb Borch (Trzy-Kawki, Trzy-Kruki)
Herb Boreyko
Herb Bożawola
Herb Bożezdarz
Herb Brochwicz
Herb Bronic
- Bronisław herb.svg
Herb Bronisław
Herb Chalecki
Herb Charyton
Herb Chodkiewicz
Herb Cholewa
Herb Choryński
Herb Cielątkowa
Herb Cieleski
Herb Ciężosił
Herb Ciołek
Herb Czewoja
Herb Dąb
Herb Dąbrowa
Herb Dębno
- Deborog.jpg
Herb Dęboróg
Herb Deszpot
- HerbDolega.svg
Herb Dołęga
Herb Doliwa
Herb Drogosław
Herb Drużyna
Herb Drya
Herb Drya IV
Herb Drzewica
Herb Działosza
Herb Erbs
Herb Essen
Herb Estken
Herb Felseis
Herb Finke
Herb Fleming
Herb Fogelfeder
Herb Fornalski
Herb Giejsz
Herb Giełgud
Herb Gierałt
Herb Ginwiłł
Herb Gliński
Herb Godziemba
Herb Gozdawa
Herb Gozdawa
Herb Grabie
Herb Groty
Herb Gryf
Herb Grzymała
Herb Gutak
Herb Gwiazdy
Herb Gwiaździcz
Herb Hejking
Herb Hełm
Herb Herburt
Herb Hilzen
Herb Hipocentaur
Herb Hornowski
Herb Hozyusz
Herb Husarzewski
Herb Hutor
Herb Jakimowicz
Herb Janina
Herb Jasieńczyk
Herb Jastrzębiec
Herb Jeż
Herb Jodzieszko
Herb Junosza
Herb Kalinowa
Herb Karęga
Herb Karnicki I
Herb Karnicki II
Herb Karp
Herb Kierdeja
Herb Klamry
Herb Kopacz
Herb Kopaszyna
Herb Korab
Herb Korczak
Herb Korczyk
Herb Kordysz
Herb Korybut
Herb Kościesza
Herb Kostrowiec I
Herb Kostrowiec II
Herb Kot-Morski
Herb Kotwica
Herb Kotwicz
Herb Kownia
Herb Kronwald
Herb Kruzer
Herb Krzywda
Herb Księżyc
Herb Kujk
Herb Kulikowski
Herb Kułak
Herb Kur
Herb Kuszaba
Herb Łabędź
Herb Lachnicki
Herb Larysza
Herb Leliwa
Herb Leszczyc
Herb Lis
Herb Łodzia
- Herb Lubicz.jpg
Herb Lubicz
Herb Łuk
Herb Mądrostki
Herb Miller
Herb Mogiła
Herb Nabram
Herb Nałęcz
Herb Nieczuja
Herb Niesobia
Herb Nowina
Herb Odrowąż
Herb Odwaga
Herb Odyniec
Herb Ogończyk
Herb Oksza
Herb Orla
Herb Ossorya
Herb Ostoja
- Herb Piastów.PNG
Herb Piastów
Herb Pierzchała
Herb Pilawa
Herb Piłsudski
Herb Pobóg
Herb Półkozic
Herb Pomian
Herb Poraj
Herb Późniak
Herb Prus I
Herb Prus II (Wilczekosy)
Herb Prus III
Herb Przegonia
Herb Przerowa
Herb Przyjaciel
Herb Puchała
Herb Radwan
Herb Radzislaw
Herb Rawicz
Herb Rogala
Herb Rola
Herb Samson
Herb Sas
Herb Siekierz
Herb Skarbomierz
Herb Starykoń
Herb Strzemię
Herb Suchekomnaty
Herb Sulima
Herb Świerczek
Herb Świnka
Herb Syrokomla
Herb Szeliga
Herb Szreniawa
- Tarnawa herb szlachecki.svg
Herb Tarnawa
Herb Tępa-Podkowa
Herb Topór
Herb Trąby
Herb Trestka
Herb Trójstrzał
Herb Trzaska
Herb Trzywdar
Herb Wadwicz
Herb Wąż
Herb Wczele
Herb Wieniawa
Herb Wilcza Głowa
Herb Wysocki
Herb Wyssogota
Herb Zabawa
Herb Zadora
Herb Zagłoba
Herb Zaremba
Herb Zerwikaptur
Herby własny[edytuj]
Ze względu na współużytkowanie tych samych herbów przez wiele rodzin, herby przysługujące tylko jednej rodzinie były w Polsce ewenementem, nazywanym herbami własnymi. Odnosiły się głównie do rodzin obcego pochodzenia, indygenowanych w Polsce, do rodzin książęcych z dawnych dynastii litewsko-ruskich i rodzin świeżo nobilitowanych. Niekiedy nazwą herb własny są też określane odnmiany herbów szlacheckich powstałe przez udostojnienie herbu przy nadaniach tytułów arystokratycznych. Nazwą herbu własnego jest zazwyczaj nazwisko używającej go rodziny.
Herb Masalski ks. III
Herb Allan
Herb Hilchen
Herb Kurowski
Herb Wałęsa (szlachecki herb własny Lecha Wałęsy nadany przez króla Szwecji)
Herby szlachty utytułowanej[edytuj]
Tytuły arystokratyczne, a więc i ich heraldyczne odzwierciedlenia były w dawnej Polsce zakazane. Pierwszy wyjątek uczyniono w XVI w. dla rodów kniaziowskich, potomków panujących dynastii Litwy i Rusi. Przyjmowanie tytułów arystokratycznych od zagranicznych monarchów upowszechniło się w XVIII w. i w okresie zaborów.
Herb ks.J.Poniatowskiego, (z insygniami Marszałka Francji)
Herb Brama
Herb Druck
Herb Radziwiłł (Trąby odmiana)
Herb Ostrogski
Herb Sapieha (Lis odmiana)
Herb Sołtyk
Herb Walewski (Aleksander hr. Colonna-Walewski)