Religia w Wolbromiu[edytuj]
W Wikipedii odbyła się dyskusja nad usunięciem tego artykułu, zobacz ją.Religia w Wolbromiu
Kościół rzymskokatolicki[edytuj]
Dekanat wolbromski – św. Katarzyny jest jednym z 22 dekanatów diecezji sosnowieckiej, należącym do 1992 do archidiecezji częstochowskiej. Patronem dekanatu jest św. Katarzyna Aleksandryjska.
Parafia św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy w Wolbromiu została erygowana prawdopodobnie w XV w. Kościół parafialny został wzniesiony na przeł. XV w. i XVI w. Obecny kształt świątynia zyskała w XVII w. Konsekrowany został w 1692 r. Kościół może poszczycić się obrazami Pana Jezusa na krzyżu, św. Katarzyny – patronki kościoła oraz Matki Bożej Pocieszenia.
Kościół Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia, zwany potocznie mariackim lub szpitalnym, to zabytkowy, modrzewiowy kościół wzniesiony w 1638 roku jako przyszpitalna świątynia nieistniejącego już szpitala z przytułkiem dla ubogich[1].
- Dekanat wolbromski – Podwyższenia Krzyża św. – jeden z 22 dekanatów diecezji sosnowieckiej, należący do 1992 r. do archidiecezji częstochowskiej. Patronem dekanatu jest Podwyższenie Krzyża Świętego.
- Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Wolbromiu – budowa kościoła rozpoczęła się w 1989 r. Kościół został konsekrowany i poświęcony w 2000 r. przez bp A. Śmigielskiego. Wnętrze kościoła zaprojektował Jan Funek, artysta z Krakowa. Powstał ołtarz główny, ołtarz maryjny w osobnej kaplicy, przygotowano 58 ławek, konfesjonały, okna, nagłośnienie, wreszcie malowanie.
- Inne
- Kapliczka w pobliżu Kamiennej Góry z 1915 r. przy ul. Łukasińskiego – została rozebrana w 2008 r., a na jej miejscu wznosi się nowa kapliczka[1].
- Kapliczka Jezusa Frasobliwego z 1918 r. przy ul. Miechowskiej
W mieście znajdują się również liczne figurki i krzyże przydrożne z przełomu XIX i XX wieku[1].
Od 1927 r. funkcjonuje w Wolbromiu dom zakonny Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus[2].
Świadkowie Jehowy[edytuj]
Zbór Wolbrom, Sala Królestwa, ul. 1 Maja 13A[3]. Liczba wyznawców: ok. 120 głosicieli.
Historia. W latach 20. XX wieku Badacze Pisma Świętego z okolic Dąbrowy Górniczej prowadzili działalność kaznodziejską m.in. w rejonie Wolbromia[4]. W latach 50. XX wieku pojawili się pierwsi wyznawcy. Wkrótce – w czasie zakazu działalności – powstał zbór w Wolbromiu. Od końca lat 60. XX wieku organizowano tzw. konwencje leśne. Świadkowie Jehowy za działalność religijną i za odmowę służby wojskowej byli skazywani na kary więzienia. Działalność wydawnicza ich publikacji była prowadzona konspiracyjnie w ukrytych ośrodkach drukarskich. W latach 90. XX wieku powstała Sala Królestwa. W tamtych latach tutejsi Świadkowie Jehowy brali udział w kongresach oraz zgromadzeniach obwodowych i specjalnych, które odbywały się na stadionach i w halach sportowych w Krakowie, a w listopadzie 1992 roku w hali w Olkuszu. Od 1999 roku korzystają z tych zgromadzeń w Centrum Kongresowym w Sosnowcu. W 2006 roku w związku z kongresem międzynarodowym „Wyzwolenie jest blisko!” Świadkowie z powiatu gościli w swoich domach na kwaterze zagranicznych współwyznawców[5]. Kongres w 2011, 2012 i w 2016 roku odbył się na krakowskim stadionie Cracovii, a w roku 2015 na Stadionie Miejskim w Krakowie, w których uczestniczyli również wolbromscy wyznawcy[6]. W 2012 roku do zboru Wolbrom przyłączono niewielki zbór w Bydlinie.
Dawne wyznania[edytuj]
Judaizm[edytuj]
Żydzi zaczęli się osiedlać w Wolbromiu po potopie szwedzkim. Ich populacja w 1827 roku wynosiła 724 osób, w 1897 – 2901, a w 1921 – 4276[7].
Od 1941 do września 1942 w Wolbromiu istniało otwarte getto, jego mieszkańcy zostali wywiezieni do obozu zagłady w Bełżcu[7].
Synagoga w Wolbromiu znajdowała się do 1956 r. przy ul. Krótkiej. Została zbudowana w latach 1747–1750 z kamienia wapiennego z dodatkiem cegły. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali jej wnętrze i zamienili budynek na stajnie. Po wojnie synagoga popadła w ruinę i została zburzona w 1956 r.[8] Obok zachował się murowany, parterowy budynek dawnej szkoły żydowskiej (chederu) wzniesiony na planie prostokąta. Częściowo zachował się wystrój zewnętrzny. Część otworów okiennych została zamurowana. Całość jest nakryta dachem dwuspadowym. Budynek wykorzystywany jest obecnie jako magazyn.
Cmentarz żydowski w Wolbromiu znajduje się przy ul. Skalskiej. Powstał w XIX w. Ma powierzchnię 0,1 ha. Wskutek dewastacji z okresu II wojny światowej do naszych czasów zachowały się tylko pojedyncze nagrobki lub ich fragmenty[9]. W latach 80. XX w. teren nekropolii został uporządkowany i ogrodzony. 24 listopada 1988 r. odsłonięto na terenie kirkutu pomnik ku czci ofiar Holocaustu[10]. Na znajdującej się na cmentarzu zbiorowej mogile około 800 Żydów ustawiono po wojnie tablice ku ich pamięci.
- ↑ Skocz do: 1,0 1,1 1,2 O Wolbromiu: Zabytki miasta i okolic. Wolbrom – Miejsko-Gminny Serwis Informacyjny. [dostęp 2017-05-01].
- Skocz do góry ↑ Od 90. lat z przesłaniem Karmelu w Wolbromiu. Karmel.pl. [dostęp 2017-05-01].
- Skocz do góry ↑ Dane według raportów wyszukiwarki zborów www.jw.org z dn. 31.10.2012.
- Skocz do góry ↑ Aleksandra Boczek: Kroczyliśmy wąską drogą. Wspomnienia Jana i Ireny Otrębskich, s. 26, Wydawnictwo A Propos, ISBN 978-83-63306-14-4.
- Skocz do góry ↑ Przegląd Olkuski.
- Skocz do góry ↑ Świadkowie Jehowy zapraszają na swój kongres (przeglad.olkuski.pl).
- ↑ Skocz do: 7,0 7,1 Historia – Społeczność żydowska przed 1989 – Wolbrom. Wirtualny Sztetl. [dostęp 2017-03-06].
- Skocz do góry ↑ Synagoga w Wolbromiu (ul. Krótka) w portalu Wirtualny Sztetl.
- Skocz do góry ↑ Burchard podaje liczbę zachowanych nagrobków jako kilkanaście; Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 193.
- Skocz do góry ↑ Cmentarz żydowski w Wolbromiu w portalu Wirtualny Sztetl.
