Stulecie chaosu. Alternatywne dzieje XX wieku[edytuj]
Stulecie chaosu. Alternatywne dzieje XX wieku – książka Witolda Orłowskiego z gatunku historii alternatywnej.
Spis treści
[ukryj]Zawartość książki[edytuj]
Typy państw świata[edytuj]
Autor zaszeregował poszczególne państwa świata do kategorii według siły państwa jaką dysponują:
1. supermocarstwa (dominujące w świecie) - powyżej 20% ogólnego potencjału świata
2. mocarstwa światowe (gracz globalny) - powyżej 15% ogólnego potencjału świata
3. wielkie mocarstwa (mocarstwo regionalne z globalnymi aspiracjami)- od 10% do 15% ogólnego potencjału świata
4. mocarstwa regionalne (dominujące w regionie) - od 5% do 10% ogólnego potencjału świata
5. pozostałe państwa - aspirujące do roli mocarstwa regionalnego
Obraz świata w 1900 roku[edytuj]
Potęga 10 najsilniejszych państw świata:
Lp | Państwo | siła państwa | status państwa |
---|---|---|---|
1 | ![]() |
19 | mocarstwo światowe |
2 | ![]() |
18 | mocarstwo światowe |
3 | ![]() |
18 | mocarstwo światowe |
4 | ![]() |
10 | wielkie mocarstwo |
5 | ![]() |
10 | wielkie mocarstwo |
6 | ![]() |
6 | mocarstwo regionalne |
7 | ![]() |
4 | -- |
8 | ![]() |
3 | -- |
9 | ![]() |
2 | -- |
10 | ![]() |
2 | -- |
12 | ![]() |
1,4 | -- |
Scenariusze rozwoju wypadków w XX wieku[edytuj]
Następnie autor opisuje 2 możliwe jego zdaniem warianty rozwoju wypadków w XX wieku, odmienne od rzeczywistych gdyby historia od 1. dekady XX w. potoczyła się inaczej. Są to nastepujące scenariusze:
Scenariusz Trzeciego Rzymu[edytuj]
Rosja w 1905 r. wiąże się sojuszem z Niemcami (Układ z Björkö), a nie z Ententą. Na skutek tego w I wojnie światowej udaje się jej zdobyć Konstantynopol. Unika rewolucji w 1917, która jednak wybucha na pocz. lat 30. XX w. na skutek Wielkiego Kryzysu, co kończy się upadkiem caratu. Ostatecznie jednak w tym wariancie bolszewicy zostają pokonani, lecz monarchia już nie zostaje przywrócona, zaś władze w Rosji obejmuje prawicowy ("biały") dyktator admirał Aleksandr Kołczak.
Scenariusz Przebudzonego Smoka[edytuj]
Na pocz. XX w. Yuan Shikai przeprowadza w Chinach niezbędne reformy i zakłada nową dynastię Xin. Dzięki temu Chiny unikają klęsk w wojnach z Japonia i zwycięstwa komunistów Mao Zedonga wyrastając na drugie obok USA supermocarstwo.
Obraz świata w 1939 r[edytuj]
Lp | Państwo | siła państwa | status państwa |
---|---|---|---|
1 | ![]() |
19 | mocarstwo światowe |
2 | ![]() |
16 | mocarstwo światowe |
3 | ![]() |
15 | mocarstwo światowe |
4 | ![]() |
14 | wielkie mocarstwo |
5 | ![]() |
9 | mocarstwo regionalne |
6 | ![]() |
6 | mocarstwo regionalne |
7 | ![]() |
5 | mocarstwo regionalne |
8 | ![]() |
3 | -- |
9 | ![]() |
2 | -- |
10 | ![]() |
2 | -- |
Scenariusze rozwoju wypadków w XX wieku[edytuj]
Autor następnie ponownie przedstawia 2 kolejne warianty alternatywnego przebiegu wypadków historycznych gdyby dzieje świata w czasie II wojny światowej potoczyły się inaczej:
Scenariusz Tysiącletniej Rzeszy[edytuj]
Najpierw autor przedstawia geopolityczny rozkład sił mocarstw na świecie w 1939 r. stosując kryteria przyjętej przez siebie typologii mocarstw: 1. światowe (powyżej 15% ogólnego potencjału świata): Wielka Brytania; USA; Niemcy 2. wielkie (między 10 a 15%): ZSRR 3. regionalne (między 5 a 10%): Francja, Japonia, Włochy
Dzięki utrzymaniu Jugosławii w Pakcie Trzech Atak Niemiec na ZSRR ma miejsce 15 maja 1941 r. a więc ponad 1 miesiąc wcześniej niż w rzeczywistości, co powoduje że wojskom niemieckim udaje się zdobyć Moskwę jeszcze we wrześniu 1941 r. a zatem przed nadejściem mrozów. Kampania w ZSRR jest wygrana, lecz ostatecznie na skutek zrzucenia bomby atomowej na Drezno w V 1945, Hitler zostaje obalony i zamordowany i rozpoczyna się bardziej "cywilizowana" IV Rzesza i to ona prowadzi "zimną wojnę" z USA...
Scenariusz Czerwonej Europy[edytuj]
Na skutek niepowodzenia desantu w Normandii w VI 1944 r., większa cześć Europy aż po Francję i północne Włochy zajmuje Armia Czerwona ustanawiając nie tylko w Europie Środkowej lecz i również w całych Niemczech, Danii, BeNeLuxie, Francji, płn. Włoszech i Grecji rządy "demokracji ludowej". Rozpad ZSRR ma miejsce dopiero na przełomie XX i XXI wieku...
Podsumowanie[edytuj]
Całość zamyka podsumowanie i porównanie sytuacji rzeczywistej 10 najsilniejszych państw świata i Polski w 2000 roku z sytuacjami w których zrealizowane zostałyby 4 poszczególne scenariusze.
Świat w roku 2000 - cztery scenariusze a rzeczywistość[edytuj]
Scenariusz Trzeciego Rzymu[5]:
Lp | Państwo | siła państwa | status państwa |
---|---|---|---|
1 | ![]() |
25 | supermocarstwo |
2 | ![]() |
13 | wielkie mocarstwo |
3 | ![]() |
11 | wielkie mocarstwo |
4 | ![]() |
7 | mocarstwo regionalne |
4 | ![]() |
7 | mocarstwo regionalne |
5 | ![]() |
5 | mocarstwo regionalne |
6 | ![]() |
5 | wielkie mocarstwo |
7 | ![]() |
4 | -- |
8 | ![]() |
3 | -- |
9 | ![]() |
3 | - |
10 | ![]() |
3 | - |
17 | ![]() |
1 | - |
Scenariusz Przebudzonego Smoka[7]
Lp | Państwo | siła państwa | status państwa |
---|---|---|---|
1 | ![]() |
24 | supermocarstwo |
2 | ![]() |
23 | supermocarstwo |
3 | ![]() |
9 | mocarstwo regionalne |
3 | ![]() |
7 | mocarstwo regionalne |
4 | ![]() |
6 | mocarstwo regionalne |
5 | ![]() |
5 | mocarstwo regionalne |
6 | ![]() |
3 | --- |
7 | ![]() |
3 | -- |
8 | ![]() |
3 | -- |
9 | ![]() |
3 | - |
10 | ![]() |
3 | - |
17 | ![]() |
1 | - |
Scenariusz Tysiącletniej Rzeszy'[9]
Lp | Państwo | siła państwa | typ mocarstwa |
---|---|---|---|
1 | ![]() |
24 | supermocarstwo |
2 | ![]() |
15 | światowe mocarstwo |
2 | ![]() |
13 | wielkie mocarstwo |
3 | ![]() |
10 | wielkie mocarstwo |
4 | ![]() |
7 | mocarstwo regionalne |
5 | ![]() |
6 | mocarstwo regionalne |
6 | ![]() |
6 | mocarstwo regionalne |
6 | ![]() |
3 | -- |
7 | ![]() |
3 | |
8 | ![]() |
3 | -- |
9 | ![]() |
3 | - |
10 | ![]() |
3 | - |
17 | ![]() |
1 | - |
Scenariusz Czerwonej Europy[12]
Lp | Państwo | siła państwa | typ mocarstwa |
---|---|---|---|
1 | ![]() |
27 | supermocarstwo |
2 | ![]() |
12 | wielkie mocarstwo |
3 | ![]() |
12 | wielkie mocarstwo |
4 | ![]() |
7 | mocarstwo regionalne |
5 | ![]() |
6 | mocarstwo regionalne |
6 | ![]() |
5 | mocarstwo regionalne |
7 | ![]() |
3 | - |
8 | ![]() |
3 | - |
9 | ![]() |
3 | - |
10 | ![]() |
3 | -- |
17 | ![]() |
1 | - |
'Stan rzeczywisty'
Lp | Państwo | siła państwa | typ mocarstwa |
---|---|---|---|
1 | ![]() |
27 | supermocarstwo |
2 | ![]() |
23 | supermocarstwo |
2 | ![]() |
12 | wielkie mocarstwo |
3 | ![]() ![]() ![]() "Twarde jądro" Unii Europejskiej[15] |
10 | wielkie mocarstwo |
3 | ![]() |
8 | mocarstwo regionalne |
4 | ![]() |
7 | mocarstwo regionalne |
5 | ![]() |
6 | mocarstwo regionalne |
6 | ![]() |
4 | - |
7 | ![]() |
4 | -- |
8 | ![]() |
4 | -- |
9 | ![]() |
3 | - |
10 | ![]() |
3 | - |
17 | ![]() |
1 | - |
Autor zauważa że w każdym z alternatywnych scenariuszy nie uległaby większym zmianom pozycja USA jako supermocarstwa. Przewiduje również możliwość nowego globalnego starcia dotychczasowego hegemona – USA z Chinami jako głównym rywalem w roli mocarstwa światowego na podobieństwo rywalizacji Wielkiej Brytanii z Niemcami przed 100 laty. W tej sytuacji jako trzeci gracz globalny – mocarstwo światowe mogłaby się pojawić Unia Europejska (tak jak USA na pocz. XX wieku) jeśli integracja poszłaby naprzód.
Bibliografia[edytuj]
- Orłowski Witold: Stulecie chaosu. Alternatywne dzieje XX wieku. Wydawnictwo OPEN, 2006.
- Skocz do góry ↑ Orłowski Witold: Stulecie chaosu. Alternatywne dzieje XX wieku. Wydawnictwo OPEN, 2006.,s.64
- Skocz do góry ↑ Oficjalna nazwa Imperium Osmańskie
- Skocz do góry ↑ Łączny potencjał części Ziem należących do Polski przed rozbiorami. Autor wziął pod uwagę: Królestwo Polskie, Galicję, zabór pruski
- Skocz do góry ↑ Orłowski Witold: Stulecie chaosu. Alternatywne dzieje XX wieku. Wydawnictwo OPEN, 2006., s.252
- Skocz do góry ↑ Orłowski Witold: Stulecie chaosu. Alternatywne dzieje XX wieku. Wydawnictwo OPEN, 2006., s.168
- Skocz do góry ↑ MEWG - hipotetyczna Środkowoeuropejska Wspólnota Gospodarcza pod egidą Niemiec - Austria, Czechy, Słowacja, Węgry, Chorwacja, Słowenia, Holandia, Flandria
- Skocz do góry ↑ Orłowski Witold: Stulecie chaosu. Alternatywne dzieje XX wieku. Wydawnictwo OPEN, 2006., s.245
- Skocz do góry ↑ Wskaźnik potencjału z wykluczeniem Hiszpanii i Portugalii
- Skocz do góry ↑ 'Orłowski Witold: Stulecie chaosu. Alternatywne dzieje XX wieku. Wydawnictwo OPEN, 2006., s.425
- Skocz do góry ↑ Niemcy, Polska, Czechy, Słowenia, Litwa, Łotwa, Estonia
- Skocz do góry ↑ Hipotetyczne państwo powstałe ze zjednoczenia Rosji Narodowej z Rosją Ludowo-Demokratyczną]]
- Skocz do góry ↑ 'Orłowski Witold: Stulecie chaosu. Alternatywne dzieje XX wieku. Wydawnictwo OPEN, 2006., s.511
- Skocz do góry ↑ Orłowski Witold: Stulecie chaosu. Alternatywne dzieje XX wieku. Wydawnictwo OPEN, 2006., s.528
- Skocz do góry ↑ Łączny potencjał 25 krajów członkowskich UE po rozszerzeniu w 2004
- Skocz do góry ↑ Łącznie: Niemcy, Francja, kraje Beneluxu
.

