Systematyka genealogiczna

Tradycyjna, a nawet kontrrewolucyjna systematyka genealogiczna

• Domena: Archaea (archeowce) - prawdopodobnie przodkowie jądrowców i eubakterii, współczesne (i znane) tworzą grupę monofiletyczną
• Domena: Eubacteria (eubakterie) - mureinowa ściana komórkowa
• Domena: Eucaryota (jądrowce) - jądro komórkowe
  • Królestwo: Protista (protisty) - przodkowie następnych
  • Królestwo: Fungi (grzyby) - cudzożywne, nieruchome
  • Królestwo: Plantae (rośliny) - samożywne (endosymbioza)
    • Podkrólestwo: Chlorophyta (zielenice) - glaukofity, przodkowie krasnorostów i roślin naczyniowych
    • Podkrólestwo: Rhodophyta (krasnorosty) - chlorofil a i d
    • Podkrólestwo: Telomophyta (rośliny lądowe)
  • Królestwo: Animalia (zwierzęta) - cudzożywne, w większości ruchliwe

Protisty

• Królestwo: Protista (protisty) - przodkowie następnych
  • Podkrólestwo: Protozoa - pierwotnie cudzożywne, przodkowie następnych, roślin, zwierząt i grzybów
    • Nadtyp: Flagellata (wiciowce) - wić, przodkowie następnych, chromoalweolatów, roślin, zwierząt i grzybów
      • Typ: Euglonophyta (eugleniny) - wtórna endosymbioza
      • ...
    • Nadtyp: Amoebozoa - nibynóżki
    • Typ: Rhizopoda (korzenionóżki)
    • Nadtyp: Rhiazaria - amebopodobne niezależnie od ameb i formy spokrewnione, u niektórych endosymbioza niezależnie od roślin
      • Typ: Actinopoda (promienionóżki)
        • Gromada: Acantharia (kolconóżki)
        • Gromada: Heliozoa (słonecznice)
        • Gromada: Radiolaria (promienice)
      • Typ: Myxomycota (śluzorośla) - pełzajace plechy, grzybopodobne
      • Typ: Plasmodiophoromycota (plazmodiofory) - grzybopodobne
  • Podkrólestwo: Chromalveolata (chromoalweolaty) - samożywne (wtórna endosymbioza)
    • Typ: Pyrrophyta (tobołki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
      • Podtyp: Dinoflagellata (bruzdnice)
      • Podtyp: Cryptophyta (kryptomonadowe, kryptofity)
    • Typ: Ciliata (orzęski) - rzęski, prawdopodobnie wtórnie cudzożywne
    • Typ: Apicomplexa (apikompleksy) - komórczaki, prawdopodobnie wtórnie cudzożywne
    • Typ: Chrysophyta (chryzofity) - chlorofil a i c
      • Gromada: Chrysophyceae (złotowiciowce, złotki)
      • Gromada: Xanthophyceae (różnowiciowce)
      • Gromada: Bacillariophyceae (okrzemki)
    • Typ: Phaeophyta (brunatnice) - chlorofil a i c
    • Typ: Oomycota (lęgniowce) - grzybopodobne, prawdopodobnie wtórnie cudzożywne

Grzyby

• Królestwo: Fungi (grzyby) - cudzożywne, nieruchome
  • Typ: Chytridiomycotina (skoczkowce)
  • Typ: Zygomycotina (sprzężniowce)
  • Typ: Ascomycotina (workowce)
    • Gromada: Endomycetes (drożdżaki)
      • Rząd: Saccharomycetales
    • Gromada: Taphrinomycetes (szpetczaki)
    • Gromada: Ascomycetes (workowce właściwe)
  • Typ: Basidiomycotina (podstawczaki)
    • Gromada: Pucciniomycetes (rdze)
    • Gromada: Ustomycetes (głownie)
    • Gromada: Septomycetes (czerwcogrzybowe)
    • Gromada: Homobasidiomycetes (pojedynczopodstawkowe)

Rośliny lądowe

• Podkrólestwo: Telomophyta (rośliny lądowe)
  • Typ: Bryophyta (mszaki)
    • Gromada: Hepaticopsida (wątrobowce)
      • Podgromada: Hepaticidae
      • Podgromada: Anthocerotidae (glewiki)
    • Gromada: Bryopsida (mchy)
      • Podgromada: Sphagnidae (torfowcowe)
      • Podgromada: Bryidae (mechowcowe, prątnikowcowe)
  • Typ: Pteridophyta (paprotniki)
    • Gromada: Psilopsida (psylofity)
    • Gromada: Lycopsida (widłaki)
    • Gromada: Sphenopsida (skrzypy)
    • Gromada: Filicopsida (paprocie)
  • Typ: Spermatophyta (nasienne)
    • Podtyp: Prephanerogamophytina (nagonasienne wielkolistne)
      • Gromada: † Pteridospermopsida (paprocie nasienne)
      • Gromada: Cycadopsida (sagowce)
      • Gromada: † Bennettitopsida (benetyty)
      • Gromada: Gnetopsida (gniotowe) - prawdopodobnie przodkowie okrytonasiennych
    • Podtyp: Gymnospermophytina (nagonasienne drobnolistne)
      •  ? Gromada: Ginkgopsida (miłorzębowe)
      • Gromada: † Cordaitopsida (kordaitowe)
      • Gromada: Coniferopsida (szpilkowe)
    • Podtyp: Angiospermophytina (okrytonasienne)
      • Gromada: Dicotyledonopsida (dwuliścienne)
        • Podgromada: Magnoliidae (magnoliowcowe) - przodkowie następnych i jednoliściennych
          • (...)
          • Rząd: Ranunculales (jaskrowce)
        • Podgromada: Rosidae (różowcowe) - przodkowie następnych
          • Rząd: Proteales (srebrnikowce)
          • (...)
        • Podgromada: Dilleniidae (ukęślowcowe)
        • Podgromada: Caryophyllidae (goździkowcowe)
        • Podgromada: Asteridae (astrowcowe)
      • Gromada: Monocotyledonopsida (jednoliścienne)

Zwierzęta

• Królestwo: Animalia (zwierzęta) - cudzożywne, w większości ruchliwe
  • Podkrólestwo: Parazoa (beztkankowce)
    • Typ: Porifera (gąbki)
      • Gromada: † Archaeocyatha (archeocjety)
      • ...
    • Typ: Placozoa (płaskowce)
    • Typ: Mesozoa (wielokomórkowce pośrednie) - prawdopodobnie przodkowie tkankowców
  • Podkrólestwo: Histozoa (tkankowce)
    • Infrakrólestwo: Diblastica (dwuwarstwowce)
      • Typ: Cnidaria (parzydełkowce)
      • Typ: Ctenophora (żebropławy)
    • Infrakrólestwo: Triploblastica (trójwarstwowce)
      • Nadtyp: Acelomata (bezjamowce) - ???
        • Typ: Platyhelminthes (płazińce, robaki płaskie) - prawdopodobnie przodkowie następnych i wtóroustych
        • Typ: Nemertini (wstężnice)
        • Typ: Nemathelminthes (obleńce, robaki obłe) - pseudocel, prawdopodobnie przodkowie następnych i wtórnojamowców
        • Typ: Loricifera (kolczugowce)
        • Typ: Chaetognatha (szczecioszczękie)
      • Nadtyp: Celomata (wtórnojamowce)
        • Typ: Bryozoa (mszywioły)
        • Typ: Sipuncula (sikwiaki)
        • Typ: Annelida (pierścienice)
        • Typ: Mollusca (mięczaki)
        • Typ: Arthropoda (stawonogi)
      • Nadtyp: Deuterostomia (wtórouste)
        • Typ: † Vetulicolia
        • Typ: Brachiopoda (ramienionogi)
        • Typ: Echinodermata (szkarłupnie)
        • Typ: Chordata (strunowce)

Stawonogi

• Typ: Arthropoda (stawonogi)
  • Podtyp: Onychophora (pratchawce, pazurnice) - przodkowie następnych
  • Podtyp: Tardigrada (niesporczaki) - wytrzymałe
  • Podtyp: Linguatulida (wrzęchy) - pasożytnicze
  • Podtyp: † Trilobita (trylobitowce)
  • Podtyp: Chelicerata (szczękoczułkowce)
    • Gromada: Merostomata (praraki)
      • Podgromada: Xiphosura (ostrogony)
      • Podgromada: † Gigantostraca (wielkoraki) - morskie, skorpionopodobne
      • Podgromada: Pycnogonida (kikutnice) - morskie, pająkopodobne
    • Gromada: Arachnoidea (pajęczaki)
  • Podtyp: Antennata (czułkowce)
    • Gromada: Crustacea (skorupiaki)
    • Gromada: Myriapoda (wije)
      • Podgromada: Chilopoda (pareczniki)
      • Podgromada: Diplopoda (dwuparce)
      • Podgromada: Symphyla (pierwowije)
      • Podgromada: Pauropoda (skąponogi)
    • Gromada: Insecta (owady)

Owady

• Gromada: Insecta (owady)
  • Podgromada: Apterygota (owady niższe) - przodkowie następnych
    • Rząd: Collembola (skoczogonki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
    • Rząd: Protura (pierwogony) - bardzo małe, bez oczu i czułków
    • Rząd: Diplura (mysiogony) - prawdopodobnie przodkowie następnych
    • Rząd: Thysanura (szczecinogonki) - przodkowie owadów wyższych
  • Podgromada: Pterygota (owady wyższe) - uskrzydlone
    • Nadrząd: Odonatomorpha - wodne larwy, często drapieżne, przodkowie następnych
      • Rząd: Ephemeroptera (jętki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
      • Rząd: Odonata (ważki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
      • Rząd: ?Plecoptera (widelnice) - skrzydła składane płasko, prawdopodobnie przodkowie Dictyoptera, Polyorthoptera i Hemipterodea
    • Nadrząd: Dictyoptera
      • Rząd: Blattaria (karaczany) - przodkowie następnych
      • Rząd: Mantodea (modliszki)
      • Rząd: Isoptera (termity)
    • Nadrząd: Polyorthoptera
      • Rząd: Phasmida (straszyki)
      • Rząd: Orthoptera (prostoskrzydłe)
      • Rząd: Dermaptera (skorki)
    • Nadrząd: Hemipterodea
      • Rząd: Hemiptera (pluskwiaki) - prawdopodobnie przodkowie następnych i Holometabola
        • Podrząd: Homoptera (równoskrzydłe) - bezpośredni przodkowie następnych oraz prawdopodobnie przylżeńców i psotników
        • Podrząd: Heteroptera (różnoskrzydłe)
      • Rząd: Thysanoptera (przylżeńce, wciornastki) - większość wysysa soki roślin
      • Rząd: Psocoptera (psotniki) - małe, żywią się pleśnią i resztkami organicznymi, przodkowie następnych
      • Rząd: Mallophaga (wszoły) - przodkowie następnych
      • Rząd: Anoplura (wszy)
    • Nadrząd: Holometabola - ulegają przeobrażeniu zupełnemu
      • Rząd: Neuroptera (sieciarki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
        • Podrząd: Planipennia (sieciarki właściwe)
        • Podrząd: Raphidioptera (wielbłądki)
        • Podrząd: Megaloptera (wielkoskrzydłe, żylenice, zabarwice)
        •  ?Podrząd: Mecoptera (wojsiłki) - przodkowie pcheł
        •  ?Podrząd: Strepsiptera (wachlarzoskrzydłe) - prawdopodobnie przodkowie muchówek
      • Rząd: Trichoptera (chruściki) - przodkowie motyli
      • Rząd: Lepidoptera (motyle)
      • Rząd: Diptera (muchówki, dwuskrzydłe)
      • Rząd: Siphonaptera (pchły)
      • Rząd: Coleoptera (chrząszcze)
      • Rząd: Hymenoptera (błonkoskrzydłe)
        • Podrząd: Symphyta (rośliniarki) - roślinożerne, przodkowie następnych
        • Podrząd: Apocrita (stylikowce)
          • Infrarząd: Parasitica (owadziarki) - pasożyty, przodkowie następnych
          • Infrarząd: Aculeata (żądłówki) - żądło
            • Nadrodzina: Chrysidoidea (złotolitki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
            • Nadrodzina: Vespoidea (osy) - bezpośredni przodkowie następnych, samotne i społeczne
            • Nadrodzina: Apoidea (pszczoły) - wyspecjalizowane do życia społecznego
            • Nadrodzina: Formicoidea (mrówki) - robotnice bezskrzydłe

Strunowce

• Typ: Chordata (strunowce)
  • Podtyp: Hemichordata (przedstrunowce, półstrunowce) - przodkowie następnych
    • Gromada: Enteropneusta (jelitodyszne)
    • Gromada: Pterobranchia (pióroskrzelne)
      • Podgromada: † Graptolithina (graptolity)
      • ...
  • Podtyp: Cephalochordata (bezczaszkowce) - przodkowie następnych
    • Gromada: Appendicularia (ogonice) - kijankowate
    • Gromada: Ascidiacea (żachwy) - osiadłe
    • Gromada: Thaliacea (sprzągle) - planktonowe
  • Podtyp: Tunicata (osłonice)
  • Podtyp: Vertebrata (kręgowce)

Kręgowce

• Podtyp: Vertebrata (kręgowce)
  • Nadgromada: Agnatha (bezżuchwowce)
  • Nadgromada: Pisces (ryby)
  • Nadgromada: Tetrapoda (czworonogie)
    • Gromada: Amphibia (płazy) - przodkowie gadów, współczesne prawdopodobnie tworzą grupę monofiletyczną
    • Gromada: Reptilia (gady) - przodkowie ptaków i ssaków, owodnia
    • Gromada: Aves (ptaki) - latające i wtórnie nielotne
    • Gromada: Mammalia (ssaki) - karmią młode mlekiem

Płazy

• Gromada: Amphibia (płazy)
  • Podgromada: † Ichthyostegalia - przodkowie temnospondyli, jeszcze wodne
  • Podgromada: † Temnospondyli (temnospondyle) - przodkowie Lissamphibia i Anthracosauria (nieznani)
  • Podgromada: † Anthracosauria (antrakozauria) - przodkowie gadów i lepospondyli
  • Podgromada: † Lepospondyli (lepospondyle)
    • Rząd: Microsauria (mikrozaury)
    • Rząd: Nectridea
    • Rząd: Lysorophia
    • Rząd: Adelospondyli (adelospondyle)
    • Rząd: Aïstopoda (aistopody)
  • Podgromada: Lissamphibia
    • Rząd: Apoda (płazy beznogie)
    • Rząd: Anura (płazy bezogonowe)
    • Rząd: Urodela (płazy ogoniaste)

Gady

• Gromada: Reptilia (gady)
  • Podgromada: Anapsida (anapsydy) - brak dołów skroniowych, przodkowie następnych
    • Rząd: † Cotylosauria (kotylozaury)
      • Podrząd: Captorhinida - przodkowie następnych, diapsydów i synapsydów (nieznani)
      • Podrząd: Mesosauria (mezozaury) - wodne
      • Podrząd: Procolophonomorpha - przodkowie żółwi
    • Rząd: Testudines (żółwie) - skorupa
  • Podgromada: Diapsida (diapsydy) - dwie pary dołów skroniowych
    • Infragromada: Lepidosauria (lepidozaury) - przodkowie następnych
    • Infragromada: † Sauropterygia (zauropterygi) - wtórnie jedna para dołów skroniowych, często wodne
      • Rząd: Placodontia (plakodonty) - częściowo wodne, przodkowie następnych
      • Rząd: Notosauria (notozaury) - częściowo wodne, przodkowie następnych
      • Rząd: Plesiosauria (plezjozaury) - wodne
    • Infragromada: † Ichtiopterygia (ichtiopterygi) - wtórnie jedna para dołów skroniowych, wodne, delfinowate
      • Rząd: Ichtiosauria (ichtiozaury)
    • Infragromada: Archozauria (archozaury, gady naczelne) - przodkowie ptaków
  • Podgromada: † Synapsida (synapsydy, gady ssakokształtne) - jedna para dołów skroniowych, przodkowie ssaków
    • Rząd: Pelycosauria (pelykozaury) - przodkowie terapsydów
    • Rząd: Therapsida (terapsydy) - prawdopodobnie futro, przodkowie ssaków

gady
 anapsydy
  kotylozaury
                     Captorhinida
            mezozaury
                     Procolophonomorpha
           żółwie
          diapsydy
          gady ssakokształtne
         ptaki i ssaki

gady
 diapsydy
                    lepidozaury
           zauropterygi
           ichtiopterygi
           gady naczelne
         ptaki

gady
 gady ssakokształtne
  pelykozaury
                     ofiakodonty
            Caseidae
            edafozaury
            waranopsy
                     sfenakodonty
           terapsydy
         ssaki

Gady naczelne

• Infragromada: Archozauria (archozaury, gady naczelne) - przodkowie ptaków
  • Rząd: † Thecodontia (tekodonty) - przodkowie następnych
    • Podrząd: Proterosuchia (proterozuchy) - przodkowie następnych, czworonożne
      • Rodzina: Proterosuchidae - najprymitywniejsze, przodkowie następnych
      • Rodzina: Erythrosuchidae (erytrozuchy) - przodkowie innych tekodontów, pojawia się trzeci krętacz
    • Podrząd: Pseudosuchia (pseudozuchy)
      • Rodzina: Euparkeridae (euparkerie) - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie Proterochampsidae, rauizuchów, dinozaurów i pterozaurów
      • Rodzina: Proterochampsidae - krokodylopodobne
    • Podrząd: Rauisuchia (rauizuchy) - fakultatywnie dwunożne, przodkowie następnych i krokodyli
      • Rodzina: Ornithosuchidae (ornitozuchy) - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie fitozaurów i Rauisuchidae
      • Rodzina: Rauisuchidae - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie aetozaurów i popozaurów
      • Rodzina: Poposauridae (popozaury) - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie sfenozuchów
      • Rodzina: Sphenosuchidae (sfenozuchy) - bezpośredni przodkowie krokodyli
    • Podrząd: Phytosauria (fitozaury, Parasuchia - parazuchy) - wodne, krokodylowate
      • Rodzina: Phytosauridae
    • Podrząd: Aetosauria (aetozaury) - pancerne, roślinożerne
      • Rodzina: Stagonolepididae
  • Rząd: Crocodilia (krokodyle) - wodne, lądowe i wodno-lądowe, współczesne lądowe
    • Podrząd: † Protosuchia (protozuchy) - najprymitywniejsze, lądowe, przodkowie następnych
    • Podrząd: † Mesosuchia (mezozuchy) - lądowe i wodno-lądowe, przodkowie następnych
    • Podrząd: † Thalattosuchia (talatozuchy) - morskie
    • Podrząd: Eusuchia (euzuchy) - wodno-lądowe
      • Rodzina: † Hylaeochampsidae (hyleochampsowate) - przodkowie następnych
      • Rodzina: Gavialidae (gawialowate)
      • Rodzina: Crocodilidae (krokodylowate) - przodkowie następnych
      • Rodzina: Alligatoridae (aligatorowate)
  • Rząd: † Pterosauria (pterozaury) - latające
    • Podrząd: Rhamphorhynchoidea (ramforynchy) - zwykle długi ogon, przodkowie pterodaktyli
    • Podrząd: Pterodactyloidea (pterodaktyle) - krótki ogon
  • Nadrząd: † Dinosauria (dinozaury) - poruszają się na wyprostowanych nogach

gady
 diapsydy
   gady naczelne
    tekodonty
                      proterozuchy
                      pseudozuchy
             fitozaury
             aetozaury
                      rauizuchy
            krokodyle
            pterozaury
            dinozaury
         ptaki

Dinozaury

• Nadrząd: † Dinosauria (dinozaury) - poruszają się na wyprostowanych nogach
  • Rząd: Ornithischia (dinozaury ptasiomiedniczne) - roślinożerne
    • Podrząd: Cerapoda (cerapody)
      • Infrarząd: Ornithopoda (ornitopody) - przodkowie następnych i tyreoforów
        • Rodzina: Fabrosauridae (fabrozaury) - niewielkie, przodkowie następnych
        • Rodzina: Heterodontosauridae (hetorodontozaury) - niewielkie, przodkowie następnych, ceratopsów i tyreoforów
        • Rodzina: Hypsilophodontidae (hypsilifodonty) - niewielkie, przodkowie następnych
        • Rodzina: Iguanodontidae (iguanodonty) - wielkie, kolec na kciuku, przodkowie następnych
        • Rodzina: Hadrosauridae (hadrozaury) - wielkie, niektóre z grzebieniami
      • Infrarząd: Pachycephalosauria (pahycefalozaury) - dinozaury grubogłowe
        • Rodzina: Pachycephalosauridae
      • Infrarząd: Ceratopsia (ceratopsy) - papuzi dziób, przodkowie pochycefalozaurów
        • Rodzina: Psittacosauridae (psitakozaury) - niewielkie, przodkowie następnych i pachycefalozaurów
        • Rodzina: Protoceratopsidae (protoceratopsy) - niewielkie, z kryzą, przodkowie następnych
        • Rodzina: Ceratopsidae - wielkie, z kryzą i rogami
    • Podrząd: Tyreophora (tyreofory) - dinozaury opancerzone
      • Infrarząd: Stegosauria (stegozaury) - płyty i kolce na ogonie
        • Rodzina: Huayangosauridae (huajangozaury) - przodkowie następnych
        • Rodzina: Stegosauridae
      • Infrarząd: Ankylosauria (ankylozaury) - dinozaury pancerne
        • Rodzina: Scelidosauridae (scelidozaury) - niewielkie, przodkowie następnych i
        • Rodzina: Nodosauridae (nodozaury) - przodkowie następnych
          • Podrodzina: Nodosaurinae - przodkowie następnych
          • Podrodzina: Polacanthinae (polakanty) - przodkowie ankylozaurów
        • Rodzina: Ankylosauridae (ankylozaury) - maczuga na ogonie
  • Rząd: Saurischia (dinozaury gadziomiedniczne) - przodkowie ptaków i poprzednich
    • Podrząd: Sauropodomorpha (zauropodomorfy) - głównie roślinożerne
      • Infrarząd: Prosauropoda (prozauropody) - wszystkożerne i roślinożerne, przodkowie zauropodów
        • Rodzina: Thecodontosauridae (tekodontozaury) - przodkowie następnych
        • Rodzina: Anchisauridae (anchizaury) - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie następnych
        • Rodzina: Melanorosauridae (melanorozaury)
        • Rodzina: Massospondylidae (masospondyle) - przodkowie zauropodów
        • Rodzina: Plateosauridae (plateozaury)
      • Infrarząd: Sauropoda (zauropody) - bardzo wielkie, roślinożerne
        • Rodzina: Vulkanodontidae (wulkanodonty) - najprymitywniejsze, przodkowie następnych
        • Rodzina: Cetiosauridae (cetiozaury) - przodkowie następnych
        • Rodzina: Diplodocidae (diplodoki)
        • Rodzina: Camarasauridae (kamarazaury) - bezpośredni przodkowie brachiozaurów i diplodoków
        • Rodzina: Brachiosauridae (brachiozaury) - przodkowie tytanozaurów
        • Rodzina: Titanosauridae (tytanozaury)
          • Podrodzina: Saltasaurinae (saltazaury) - pancerz
          • ...
    • Podrząd: Theropoda (teropody) - głównie drapieżne
      • Infrarząd: Coelophysida - głównie niewielkie, przodkowie dinozaurów ptasiomiednicznych, zauropodomorfów i następnych
        • Rodzina: Silesauridae (silezaury) - przodkowie dinozaurów ptasiomiedniczych i następnych, niektóre roślinożerne
        • Rodzina: Herrerasauridae (hererazaury) - przodkowie zauropodomorfów i następnych
        • Rodzina: Coelophysidae (celofyzy) - przodkowie dilofozaurów i karnozaurów
        • Rodzina: Dilophosauridae (dilofozaury) - masywne niezależnie od karnozaurów (być może jednak pierwsze karnozaury)
      • Infrarząd: Karnosauria (karnozaury) - wielkie, przodkowie następnych
        • Nadrodzina: Ceratosauroidea - przodkowie następnych
          • Rodzina: Ceratosauridae (ceratozaury) - przodkowie abelizaurów i Megalosauroidea
          • Rodzina: Abelisauridae (abelizaury)
        • Nadrodzina: Megalosauroidea - przodkowie następnych
          • Rodzina: Magalosauridae (megalozaury) - przodkowie spinozaurów i Allosauroidea
            • Podrodzina: Magalosaurinae
            • Podrodzina: Eustreptospondylinae (eustreptospondyle)
          • Rodzina: Spinosauridae (spinozaury)
            • Podrodzina: Baryonychinae (barionyksy) - przodkowie następnych
            • Podrodzina: Spinosauridae
        • Nadrodzina: Allosauroidea - przodkowie celurozaurów
          • Rodzina: Allosauridae (allozaury)
            • Podrodzina: Sinraptorinae (sinraptory) - bezpośredni przodkowie celurozaurów i następnych
            • Podrodzina: Carcharodontosaurinae (karcharodontozaury)
            • Podrodzina: Allosaurinae
      • Infrarząd: Coelurosauria (celurozaury) - głównie niewielkie, prawdopodobnie opierzone, przodkowie ptaków
        • Nadrodzina: Coelurosauroidea - przodkowie następnych
          • Rodzina: Coelurosauridae - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie kompsognatów oraz tyranozaurów i ornitomimozaurów
          • Rodzina: Compsognathidae (kompsognaty) - szczególnie małe
        • Nadrodzina: Tyrannosauroidea
          • Rodzina: Tyrannosauridae (tyranozaury) - wtórnie wielkie
        • Nadrodzina: Ornithomimoidea
          • Rodzina: Ornithomimidae (ornitomimy) - prawdopodobnie przodkowie Dromaeosauroidea
        • Nadrodzina: Dromaeosauroidea - przodkowie ptaków, prawdopodobnie zaawansowane pióra
          • Rodzina: Oviraptoridae (owiraptory) - przodkowie następnych
          • Rodzina: Scansoriopterygidae (skansoriopteryksy) - przodkowie ptaków i następnych
          • Rodzina: Troodontidae (troodony) - podobne do następnych
          • Rodzina: Dromaeosauridae (dromeozaury) - pazur na stopie

Ptaki

• Gromada: Aves (ptaki) - latające i wtórnie nielotne
  • Podgromada: † Archaeornithes (praptaki) - długi ogon, zęby, przodkowie następnych
    • Rząd: Archaeopterygiformes
    • Rząd: Jeholornithiformes
  • Podgromada: † Odontognathae (ptaki uzębione) - zęby, przodkowie następnych
    • Rząd: Confuciusornithiformes - długi ogon z piór, bezzębne
    • Rząd: Enantiornithes - niektóre nielotne, prawdopodobnie przodkowie następnych i ptaków nowoczesnych
    • Rząd: Hesperornithiformes - nielotne, wodne
    • Rząd: Ichthyornithiformes - rybożerne
  • Podgromada: Neornithes (ptaki nowoczesne)
    • Infragromada: Paleognathae (paleognatyczne) - wąskie nozdrze wewnętrzne, przodkowie następnych, współczesne tworzą grupę monofiletyczną
      • Nadrząd: Tinamomorpha
        • Rząd: † Lithornithiformes
        • Rząd: Tinamiformes (kusakowate) - słabo latają
      • Nadrząd: Ratitae (bezgrzebieniowe) - nielotne
        • Rząd: † Aepyornithiformes (epiornisy, mamutaki)
        • Rząd: † Dinornithiformes (moa)
        • Rząd: Rheiformes (nandu)
        • Rząd: Struthioniformes (strusie) - dwa palce
        • Rząd: Apterygiformes (kiwi, nielotowate)
        • Rząd: Casuariformes (kazuary)
    • Infragromada: Neognathae (neognatyczne) - szerokie nozdrza wewnętrzne
      • Nadrząd: Galloanserae - "drób", przodkowie następnych
        • Rząd: Galliformes (grzebiące, kuraki) - przodkowie następnych i
        • Rząd: Anseriformes (blaszkodziobe) - przodkowie następnych
        • Rząd: † Gastornithiformes (diatrymy) - nielotne, drapieżne
      • Nadrząd: Gruimorpha - przodkowie następnych
        • Rząd: Gruiformes (żurawiowe) - przodkowie następnych i Charadriomorpha
          • (...)
          • Rodzina: Mesitornithidae (madagaskarniki)
        • Rząd: Podicipediformes (perkozy)
      • Nadrząd: Strigomorpha
        • Rząd: Caprimulgiformes (kozodoje) - prawdopodobnie przodkowie następnych
        • Rząd: Strigiformes (sowy)
        • Rząd: Coliiformes (czepigi)
        • Rząd: Apodiformes (jerzykowe) - przodkowie następnych
        • Rząd: Trochiliformes (kolibry)
      • Nadrząd: Passeromorpha
        • Rząd: Cuculiformes (kukułkowe)
          • Rodzina: Musophagidae (turakowate)
          • Rodzina: Opisthocomidae (hoacyny)
          • Rodzina: Cuculidae (kukułkowate) - często pasożyty lęgowe
            • Podrodzina: Cuculinae (kukułki)
            • Podrodzina: Phaenicophaeinae (kukuły)
            • Podrodzina: Centropodinae (kukale)
            • Podrodzina: Coccyzinae (kukawiki)
            • Podrodzina: Crotophaginae (kleszczojady)
            • Podrodzina: Neomorphinae (kukawki) - naziemne
        • Rząd: Falconiformes (ptaki drapieżne)
        • Rząd: Coraciiformes (kraski)
        • Rząd: Trogoniformes (trogony)
        • Rząd: Piciformes (dziecioły)
        • Rząd: Passeriformes (wróblowate)
          • Podrząd: Tyranni (nieśpiewające)
          • Podrząd: Passeri (śpiewające)
      • Nadrząd: Charadriomorpha
        • Rząd: Charadriiformes (siewki)
        • Rząd: Columbiformes (gołębiowe)
        • Rząd: Psittaciformes (papugi)
      • Nadrząd: Ciconiomorpha - prawdopodobnie przodkowie bezlotków
        • Rząd: Ciconiiformes (brodzące)
          • (...)
          • Rodzina: Phoenicopteridae (flamingi, czerwonaki)
        • Rząd: Vulturides (kondorowe)
          • Rodzina: † Teratornithidae (teratorny)
          • Rodzina: Vulturidae (kondory)
        • Rząd: Pelecaniformes (wiosłonogie)
        • Rząd: Procellariiformes (burzykowate)
        • Rząd: Gaviiformes (nury)
      • Nadrząd: Inpennes (bezlotki) - nielotne, pływajace
        • Rząd: Sphenisciformes (pingwiny)

Ssaki

• Gromada: Mammalia (ssaki) - karmią młode mlekiem
  • Podgromada: Prototheria (prassaki) - jajorodne, przodkowie następnych
    • Rząd: † Sinoconodontiformes - przodkowie następnych
    • Rząd: † Morganucodonta (morganukodonty) - przodkowie następnych i ssaków żyworodnych
    • Rząd: † Haramiyida (haramidy) - roślinożerne
    • Rząd: † Docodonta (dokodonty) - częściowo wodne
    • Rząd: Tachyglossa (kolczatki)
    • Rząd: Platypoda (dziobaki) - częściowo wodne
  • Podgromada: Theria (ssaki żyworodne) - żyworodne
    • Infragromada: Metatheria (ssaki niższe) - brak łożyska (zasięg hipotetyczny)
      • Nadrząd: † Allotheria (allotery) - przodkowie następnych
        • Rząd: Triconodonta (trykonodonty, trójguzkowce) - przodkowie następnych, torbaczy i łożyskowców
        • Rząd: Multituberculata (multituberkulaty, wieloguzkowce)
      • Nadrząd: Marsupialia (torbacze) - torba
        • Rząd: Didelphimorphia (dydelfokształtne) - przodkowie następnych
        • Rząd: † Sparassodonta (sparasodonty) - drapieżne
        • Rząd: Dasyuromorphia (niełazokształtne)
        • Rząd: Peramelemorphia (jamrajokształtne)
        • Rząd: Notoryctemorphia (krety workowate)
        • Rząd: Vombatiformes (wombatokształtne)
        • Rząd: Phalangeriformes (pałankokształtne)
        • Rząd: Macropodiformes (kangurokształtne)
    • Infragromada: Eutheria (łożyskowce) - łożysko
      • Nadrząd: Onguiculata (onguikulaty) - pazury lub paznokcie, przodkowie następnych
        • Rząd: Insectivora (owadożerne) - prymitywne
          • Podrząd: † Asioryctitheria (azjoryktytery) - prawdopodobnie nie w pełni stałocieplne, przodkowie następnych i szczerbaków
          • Podrząd: Afroinsectiphilia (afroinsektofile) - w pełni stałocieplne, jak następne, przodkowie ryjkonosów
          • Podrząd: Macroscelidea (ryjkonosy) - dość dobrze rozwinięty mózg, przodkowie ferungulatów, współczesne kicające z ryjkiem
          • Podrząd: Lipotyphla (lipotyfle) - w pełni stałocieplne, przodkowie wiewióreczników, siekaczowców i ferungulatów
          • Podrząd: Scandentia (wiewióreczniki) - dość dobrze rozwinięty mózg, przodkowie skóroskrzydłych i naczelnych
          • Podrząd: Dermoptera (skóroskrzydłe) - szybujące
        • Rząd: Xenarthra (szczerbaki) - wyspecjalizowane owadożerne, nie w pełni stałocieplne
        • Rząd: Primates (naczelne) - paznokcie
      • Nadrząd: Paenungulata (penungulaty) - kopyta niezależnie od ferungulatów
        • Rząd: Tubulidentata (słupozębne) - owadożerne, przodkowie następnych
        • Rząd: Hyracoidea (góralki) - małe
        • Rząd: † Embrithopoda (embritopody) - rogate
        • Rząd: Proboscidea (trąbowce) - trąba i ciosy
        • Rząd: † Desmostylia (desmostyle) - częściowo wodne
        • Rząd: Sirenia (syreny) - wodne
      • Nadrząd: Glires (siekaczowce) - pazury, stale rosnące siekacze
        • Rząd: Lagomorpha (zajęczaki) - cztery górne siekacze, przodkowie następnych, współczesne kicające
        • Rząd: Rodentia (gryzonie) - dwa górne siekacze
      • Nadrząd: Ferungulata (ferungulaty, drapieżnokopytne) - pazury, kopyta lub płetwy, często duże
        • Rząd: Cimolesta (cimolesty) - prawdopodobnie przodkowie następnych
          • Podrząd: † Pantolesta (pantolesty) - prawdopodobnie przodkowie następnych i prakopytnych
            • (...)
            • Rodzina: Paroxyclaenidae (paroksyklenowate) - wiewiórkopodobne z kłami
            • Rodzina: Pantolestidae (pantolestowate) - częściowo wodne
          • Podrząd: † Didelphodonta (dydelfodonty) - małe owadożerne lub drapieżne, prawdopodobnie przodkowie drapieżnych
          • Podrząd: † Apatotheria (apatotery) - owadożerne, nadrzewne, duże siekacze
          • Podrząd: Pholidota (łuskowce)
          • Podrząd: † Taeniodonta (teniodonty) - średnie wszystkożerne i duże roślinożerne, prawdopodobnie przodkowie następnych
          • Podrząd: † Tillodonta (tilodonty) - średnie i duże bulwożerne, pazurzaste
          • Podrząd: † Pantodonta (pantodonty) - roślinożerne, małe i duże, prawdopodobnie przodkowie nieparzystokopytnych
        • Rząd: Perissodactyla (nieparzystokopytne)
        • Rząd: Carnivora (drapieżne)
        • Rząd: Chiroptera (nietoperze) - latające
        • Rząd: † Condylarthra (prakopytne) - przodkowie następnych
          • Podrząd: Eocondylarthra - prawdopodobnie przodkowie następnych i meridiungulatów
          • Podrząd: Mesonychia (mezonychy) - głownie drapieżne, prawdopodobnie przodkowie parzystokopytnych
            • Rodzina: Triisodontidae (trysodontowate) - prawdopodobnie przodkowie następnych i parzystokopytnych
            • Rodzina: Hapalodectidae (hapalodektowate)
            • Rodzina: Mesonychidae (mezonychowate)
        • Rząd: † Meridiungulata (meridiungulaty)
          • Podrząd: Xenungulata (ksenungulaty) - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie następnych
          • Podrząd: Pyrotheria (pirotery)
          • Podrząd: Astrapotheria (astropotery)
          • Podrząd: Notoungulata (notoungulaty)
          • Podrząd: Litopterna (litopterny)
        • Rząd: Artiodactyla (parzystokopytne) - przodkowie waleni
          • Podrząd: Suiformia (nieprzeżuwające) - prawdopodobnie przodkowie przeżuwających i waleni
            • Nadrodzina: Suoidea - przodkowie następnych
            • Nadrodzina: Cameloidea - ewolucja zbieżna z przeżuwającymi
            • Nadrodzina: Hippopotamoidea - przodkowie waleni
          • Podrząd: Ruminantia (przeżuwające)
        • Rząd: Cetacea (walenie) - wodne

Naczelne

• Rząd: Primates (naczelne) - paznokcie
  • Podrząd: Prosimiae (małpiatki) - przodkowie następnych
  • Podrząd: Simiae (małpy)
    • Nadrodzina: Ceboidea (małpy szerokonose) - przodkowie następnych
    • Nadrodzina: Cercopithecoidea (małpy wąskonose) - przodkowie następnych
    • Nadrodzina: Hominoidea (człekokształtne)
      • Rodzina: Hylobatidae (gibonowate) - przodkowie następnych
      • Rodzina: Pongidae (orangowate) - przodkowie następnych
        • Podrodzina: Ponginae - przodkowie następnych
        • Podrodzina: Paninae - przodkowie człowiekowatych
      • Rodzina: Hominidae (człowiekowate) - ludzi i małpoludy
        • Podrodzina: † Australopithecinae (australopiteki) - przodkowie następnych
        • Podrodzina: Homininae
          • Rodzaj: † Kenyanthropus (keniantropy) - przodkowie następnych, prawdopodobnie wciąż niska inteligencja
            • Gatunek: K. platyops - przodek następnych
            • Gatunek: K. rudolfensis - bezpośredni przodek następnego i rodzaju Homo
            • Gatunek: K. habilis
          • Rodzaj: Homo (ludzie) - prawdopodobnie mowa, prawdziwi ludzie
            • Podrodzaj: † Pithecanthropus (pitekantropy) - przodkowie następnych
              • Gatunek: H. ergaster - przodek następnych i podrodzaju Homo
              • Gatunek: H. erectus - azjatycki, prawdopodobnie przodek następnego
              • Gatunek: H. floresiensis - karłowaty (jeżeli osobny gatunek)
            • Podrodzaj: Homo
              • Gatunek: † H. heidelbergensis - zbliżony do pitekantropów, bezpośredni przodek następnych
              • Gatunek: † H. neanderthalensis (neandertalczyk)
              • Gatunek: H. sapiens

Drapieżne

• Rząd: Carnivora (drapieżne)
  • Podrząd: † Creodonta (kreodonty, pradrapieżne) - przodkowie następnych
    • Rodzina: Oxyaenidae (oksyenowate) - przodkowie następnych i Neocarnivora
    • Rodzina: Hyaenodontidae (hienodontowate)
  • Podrząd: Neocarnivora
    • Infrarząd: Fissipedia (palconogie) - przodkowie następnych
      • Nadrodzina: Canoidea (psokształtne) - prawdopodobnie przodkowie następnych i płetwonogich
        • Rodzina: † Miacidae (miacydy) - przodkowie następnych i kotokształtnych
        • Rodzina: † Amphicyonidae (amficjony, niedźwiedziopsy)
        • Rodzina: Canidae (psowate) - przystosowane do biegów długodystansowych
        • Rodzina: Mustelidae (łasicowate) - przodkowie następnych i płetwonogich
          • Podrodzina: Lutrinae (wydry)
          • Podrodzina: Melinae (borsuki)
          • Podrodzina: Mellivorinae (ratele)
          • Podrodzina: Mephitinae (skunksy)
          • Podrodzina: Mustelinae (łasice właściwe)
        • Rodzina: Procyonidae (szopowate) - przodkowie następnych
          • Podrodzina: Procyoninae (szopowate właściwe) - przodkowie następnych
          • Podrodzina: Ailuridae (pandy małe) - przodkowie niedźwiedzi
        • Rodzina: Ursidae (niedźwiedziowate)
          • Podrodzina: Ailuropodinae - panda wielka i małe praniedźwiedzie?, prawdopodobnie przodkowie następnych
          • Podrodzina: † Hemicyoninae - podobne do psów
          • Podrodzina: Tremarctinae - wargacz i niedźwiedź krótkopyski
          • Podrodzina: Ursinae (niedźwiedziowate właściwe)
      • Nadrodzina: Feloidea (kotokształtne)
        • Rodzina: Viverridae (łaszowate) - bezpośredni przodkowie następnych
        • Rodzina: † Nimravidae (nimrawidy, paleokoty)
        • Rodzina: Hyaenidae (hienowate) - przystosowane do biegów długodystansowych, współczesne termitożerne i padlinożerne
        • Rodzina: Felidae (kotowate)
          • Podrodzina: † Barbourofelinae - przodkowie następnych
          • Podrodzina: † Machairodontinae (machajrodony, koty szablozębne)
          • Podrodzina: Felinae (małe koty) - przodkowie następnych
          • Podrodzina: Pantheriinae (wielkie koty)
    • Infrarząd: Pinnipedia (płetwonogie) - częściowo wodne
      • Rodzina: Otariidae (uchatkowate) - prawdopodobnie przodkowie następnych
      • Rodzina: Odobenidae (morsowate)
      • Rodzina: Phocidae (fokowate)

---

Artykuł utworzony w PrePedii. Ten artykuł zawiera treści stanowiące niepopartą źródłami twórczość własną.