Systematyka genealogiczna
Tradycyjna, a nawet kontrrewolucyjna systematyka genealogiczna
- Domena: Archaea (archeowce) - prawdopodobnie przodkowie jądrowców i eubakterii, współczesne (i znane) tworzą grupę monofiletyczną
- Domena: Eubacteria (eubakterie) - mureinowa ściana komórkowa
- Domena: Eucaryota (jądrowce) - jądro komórkowe
- Królestwo: Protista (protisty) - przodkowie następnych
- Królestwo: Fungi (grzyby) - cudzożywne, nieruchome
- Królestwo: Plantae (rośliny) - samożywne (endosymbioza)
- Podkrólestwo: Chlorophyta (zielenice) - glaukofity, przodkowie krasnorostów i roślin naczyniowych
- Podkrólestwo: Rhodophyta (krasnorosty) - chlorofil a i d
- Podkrólestwo: Telomophyta (rośliny lądowe)
- Królestwo: Animalia (zwierzęta) - cudzożywne, w większości ruchliwe
Spis treści
Protisty[edytuj]
- Królestwo: Protista (protisty) - przodkowie następnych
- Podkrólestwo: Protozoa - pierwotnie cudzożywne, przodkowie następnych, roślin, zwierząt i grzybów
- Nadtyp: Flagellata (wiciowce) - wić, przodkowie następnych, chromoalweolatów, roślin, zwierząt i grzybów
- Typ: Euglonophyta (eugleniny) - wtórna endosymbioza
- ...
- Nadtyp: Amoebozoa - nibynóżki
- Typ: Rhizopoda (korzenionóżki)
- Nadtyp: Rhiazaria - amebopodobne niezależnie od ameb i formy spokrewnione, u niektórych endosymbioza niezależnie od roślin
- Typ: Actinopoda (promienionóżki)
- Gromada: Acantharia (kolconóżki)
- Gromada: Heliozoa (słonecznice)
- Gromada: Radiolaria (promienice)
- Typ: Myxomycota (śluzorośla) - pełzajace plechy, grzybopodobne
- Typ: Plasmodiophoromycota (plazmodiofory) - grzybopodobne
- Typ: Actinopoda (promienionóżki)
- Nadtyp: Flagellata (wiciowce) - wić, przodkowie następnych, chromoalweolatów, roślin, zwierząt i grzybów
- Podkrólestwo: Chromalveolata (chromoalweolaty) - samożywne (wtórna endosymbioza)
- Typ: Pyrrophyta (tobołki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Podtyp: Dinoflagellata (bruzdnice)
- Podtyp: Cryptophyta (kryptomonadowe, kryptofity)
- Typ: Ciliata (orzęski) - rzęski, prawdopodobnie wtórnie cudzożywne
- Typ: Apicomplexa (apikompleksy) - komórczaki, prawdopodobnie wtórnie cudzożywne
- Typ: Chrysophyta (chryzofity) - chlorofil a i c
- Gromada: Chrysophyceae (złotowiciowce, złotki)
- Gromada: Xanthophyceae (różnowiciowce)
- Gromada: Bacillariophyceae (okrzemki)
- Typ: Phaeophyta (brunatnice) - chlorofil a i c
- Typ: Oomycota (lęgniowce) - grzybopodobne, prawdopodobnie wtórnie cudzożywne
- Typ: Pyrrophyta (tobołki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Podkrólestwo: Protozoa - pierwotnie cudzożywne, przodkowie następnych, roślin, zwierząt i grzybów
Grzyby[edytuj]
- Królestwo: Fungi (grzyby) - cudzożywne, nieruchome
- Typ: Chytridiomycotina (skoczkowce)
- Typ: Zygomycotina (sprzężniowce)
- Typ: Ascomycotina (workowce)
- Gromada: Endomycetes (drożdżaki)
- Rząd: Saccharomycetales
- Gromada: Taphrinomycetes (szpetczaki)
- Gromada: Ascomycetes (workowce właściwe)
- Gromada: Endomycetes (drożdżaki)
- Typ: Basidiomycotina (podstawczaki)
- Gromada: Pucciniomycetes (rdze)
- Gromada: Ustomycetes (głownie)
- Gromada: Septomycetes (czerwcogrzybowe)
- Gromada: Homobasidiomycetes (pojedynczopodstawkowe)
Rośliny lądowe[edytuj]
- Podkrólestwo: Telomophyta (rośliny lądowe)
- Typ: Bryophyta (mszaki)
- Gromada: Hepaticopsida (wątrobowce)
- Podgromada: Hepaticidae
- Podgromada: Anthocerotidae (glewiki)
- Gromada: Bryopsida (mchy)
- Podgromada: Sphagnidae (torfowcowe)
- Podgromada: Bryidae (mechowcowe, prątnikowcowe)
- Gromada: Hepaticopsida (wątrobowce)
- Typ: Pteridophyta (paprotniki)
- Gromada: Psilopsida (psylofity)
- Gromada: Lycopsida (widłaki)
- Gromada: Sphenopsida (skrzypy)
- Gromada: Filicopsida (paprocie)
- Typ: Spermatophyta (nasienne)
- Podtyp: Prephanerogamophytina (nagonasienne wielkolistne)
- Gromada: † Pteridospermopsida (paprocie nasienne)
- Gromada: Cycadopsida (sagowce)
- Gromada: † Bennettitopsida (benetyty)
- Gromada: Gnetopsida (gniotowe) - prawdopodobnie przodkowie okrytonasiennych
- Podtyp: Gymnospermophytina (nagonasienne drobnolistne)
- ? Gromada: Ginkgopsida (miłorzębowe)
- Gromada: † Cordaitopsida (kordaitowe)
- Gromada: Coniferopsida (szpilkowe)
- Podtyp: Angiospermophytina (okrytonasienne)
- Gromada: Dicotyledonopsida (dwuliścienne)
- Podgromada: Magnoliidae (magnoliowcowe) - przodkowie następnych i jednoliściennych
- (...)
- Rząd: Ranunculales (jaskrowce)
- Podgromada: Rosidae (różowcowe) - przodkowie następnych
- Rząd: Proteales (srebrnikowce)
- (...)
- Podgromada: Dilleniidae (ukęślowcowe)
- Podgromada: Caryophyllidae (goździkowcowe)
- Podgromada: Asteridae (astrowcowe)
- Podgromada: Magnoliidae (magnoliowcowe) - przodkowie następnych i jednoliściennych
- Gromada: Monocotyledonopsida (jednoliścienne)
- Gromada: Dicotyledonopsida (dwuliścienne)
- Podtyp: Prephanerogamophytina (nagonasienne wielkolistne)
- Typ: Bryophyta (mszaki)
Zwierzęta[edytuj]
- Królestwo: Animalia (zwierzęta) - cudzożywne, w większości ruchliwe
- Podkrólestwo: Parazoa (beztkankowce)
- Typ: Porifera (gąbki)
- Gromada: † Archaeocyatha (archeocjety)
- ...
- Typ: Placozoa (płaskowce)
- Typ: Mesozoa (wielokomórkowce pośrednie) - prawdopodobnie przodkowie tkankowców
- Typ: Porifera (gąbki)
- Podkrólestwo: Histozoa (tkankowce)
- Infrakrólestwo: Diblastica (dwuwarstwowce)
- Typ: Cnidaria (parzydełkowce)
- Typ: Ctenophora (żebropławy)
- Infrakrólestwo: Triploblastica (trójwarstwowce)
- Nadtyp: Acelomata (bezjamowce) - ???
- Typ: Platyhelminthes (płazińce, robaki płaskie) - prawdopodobnie przodkowie następnych i wtóroustych
- Typ: Nemertini (wstężnice)
- Typ: Nemathelminthes (obleńce, robaki obłe) - pseudocel, prawdopodobnie przodkowie następnych i wtórnojamowców
- Typ: Loricifera (kolczugowce)
- Typ: Chaetognatha (szczecioszczękie)
- Nadtyp: Celomata (wtórnojamowce)
- Typ: Bryozoa (mszywioły)
- Typ: Sipuncula (sikwiaki)
- Typ: Annelida (pierścienice)
- Typ: Mollusca (mięczaki)
- Typ: Arthropoda (stawonogi)
- Nadtyp: Deuterostomia (wtórouste)
- Typ: † Vetulicolia
- Typ: Brachiopoda (ramienionogi)
- Typ: Echinodermata (szkarłupnie)
- Typ: Chordata (strunowce)
- Nadtyp: Acelomata (bezjamowce) - ???
- Infrakrólestwo: Diblastica (dwuwarstwowce)
- Podkrólestwo: Parazoa (beztkankowce)
Stawonogi[edytuj]
- Typ: Arthropoda (stawonogi)
- Podtyp: Onychophora (pratchawce, pazurnice) - przodkowie następnych
- Podtyp: Tardigrada (niesporczaki) - wytrzymałe
- Podtyp: Linguatulida (wrzęchy) - pasożytnicze
- Podtyp: † Trilobita (trylobitowce)
- Podtyp: Chelicerata (szczękoczułkowce)
- Gromada: Merostomata (praraki)
- Podgromada: Xiphosura (ostrogony)
- Podgromada: † Gigantostraca (wielkoraki) - morskie, skorpionopodobne
- Podgromada: Pycnogonida (kikutnice) - morskie, pająkopodobne
- Gromada: Arachnoidea (pajęczaki)
- Gromada: Merostomata (praraki)
- Podtyp: Antennata (czułkowce)
- Gromada: Crustacea (skorupiaki)
- Gromada: Myriapoda (wije)
- Podgromada: Chilopoda (pareczniki)
- Podgromada: Diplopoda (dwuparce)
- Podgromada: Symphyla (pierwowije)
- Podgromada: Pauropoda (skąponogi)
- Gromada: Insecta (owady)
Owady[edytuj]
- Gromada: Insecta (owady)
- Podgromada: Apterygota (owady niższe) - przodkowie następnych
- Rząd: Collembola (skoczogonki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Rząd: Protura (pierwogony) - bardzo małe, bez oczu i czułków
- Rząd: Diplura (mysiogony) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Rząd: Thysanura (szczecinogonki) - przodkowie owadów wyższych
- Podgromada: Pterygota (owady wyższe) - uskrzydlone
- Nadrząd: Odonatomorpha - wodne larwy, często drapieżne, przodkowie następnych
- Rząd: Ephemeroptera (jętki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Rząd: Odonata (ważki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Rząd: ?Plecoptera (widelnice) - skrzydła składane płasko, prawdopodobnie przodkowie Dictyoptera, Polyorthoptera i Hemipterodea
- Nadrząd: Dictyoptera
- Rząd: Blattaria (karaczany) - przodkowie następnych
- Rząd: Mantodea (modliszki)
- Rząd: Isoptera (termity)
- Nadrząd: Polyorthoptera
- Rząd: Phasmida (straszyki)
- Rząd: Orthoptera (prostoskrzydłe)
- Rząd: Dermaptera (skorki)
- Nadrząd: Hemipterodea
- Rząd: Hemiptera (pluskwiaki) - prawdopodobnie przodkowie następnych i Holometabola
- Podrząd: Homoptera (równoskrzydłe) - bezpośredni przodkowie następnych oraz prawdopodobnie przylżeńców i psotników
- Podrząd: Heteroptera (różnoskrzydłe)
- Rząd: Thysanoptera (przylżeńce, wciornastki) - większość wysysa soki roślin
- Rząd: Psocoptera (psotniki) - małe, żywią się pleśnią i resztkami organicznymi, przodkowie następnych
- Rząd: Mallophaga (wszoły) - przodkowie następnych
- Rząd: Anoplura (wszy)
- Rząd: Hemiptera (pluskwiaki) - prawdopodobnie przodkowie następnych i Holometabola
- Nadrząd: Holometabola - ulegają przeobrażeniu zupełnemu
- Rząd: Neuroptera (sieciarki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Podrząd: Planipennia (sieciarki właściwe)
- Podrząd: Raphidioptera (wielbłądki)
- Podrząd: Megaloptera (wielkoskrzydłe, żylenice, zabarwice)
- ?Podrząd: Mecoptera (wojsiłki) - przodkowie pcheł
- ?Podrząd: Strepsiptera (wachlarzoskrzydłe) - prawdopodobnie przodkowie muchówek
- Rząd: Trichoptera (chruściki) - przodkowie motyli
- Rząd: Lepidoptera (motyle)
- Rząd: Diptera (muchówki, dwuskrzydłe)
- Rząd: Siphonaptera (pchły)
- Rząd: Coleoptera (chrząszcze)
- Rząd: Hymenoptera (błonkoskrzydłe)
- Podrząd: Symphyta (rośliniarki) - roślinożerne, przodkowie następnych
- Podrząd: Apocrita (stylikowce)
- Infrarząd: Parasitica (owadziarki) - pasożyty, przodkowie następnych
- Infrarząd: Aculeata (żądłówki) - żądło
- Nadrodzina: Chrysidoidea (złotolitki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Nadrodzina: Vespoidea (osy) - bezpośredni przodkowie następnych, samotne i społeczne
- Nadrodzina: Apoidea (pszczoły) - wyspecjalizowane do życia społecznego
- Nadrodzina: Formicoidea (mrówki) - robotnice bezskrzydłe
- Rząd: Neuroptera (sieciarki) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Nadrząd: Odonatomorpha - wodne larwy, często drapieżne, przodkowie następnych
- Podgromada: Apterygota (owady niższe) - przodkowie następnych
Strunowce[edytuj]
- Typ: Chordata (strunowce)
- Podtyp: Hemichordata (przedstrunowce, półstrunowce) - przodkowie następnych
- Gromada: Enteropneusta (jelitodyszne)
- Gromada: Pterobranchia (pióroskrzelne)
- Podgromada: † Graptolithina (graptolity)
- ...
- Podtyp: Cephalochordata (bezczaszkowce) - przodkowie następnych
- Gromada: Appendicularia (ogonice) - kijankowate
- Gromada: Ascidiacea (żachwy) - osiadłe
- Gromada: Thaliacea (sprzągle) - planktonowe
- Podtyp: Tunicata (osłonice)
- Podtyp: Vertebrata (kręgowce)
- Podtyp: Hemichordata (przedstrunowce, półstrunowce) - przodkowie następnych
Kręgowce[edytuj]
- Podtyp: Vertebrata (kręgowce)
- Nadgromada: Agnatha (bezżuchwowce)
- Nadgromada: Pisces (ryby)
- Nadgromada: Tetrapoda (czworonogie)
- Gromada: Amphibia (płazy) - przodkowie gadów, współczesne prawdopodobnie tworzą grupę monofiletyczną
- Gromada: Reptilia (gady) - przodkowie ptaków i ssaków, owodnia
- Gromada: Aves (ptaki) - latające i wtórnie nielotne
- Gromada: Mammalia (ssaki) - karmią młode mlekiem
Płazy[edytuj]
- Gromada: Amphibia (płazy)
- Podgromada: † Ichthyostegalia - przodkowie temnospondyli, jeszcze wodne
- Podgromada: † Temnospondyli (temnospondyle) - przodkowie Lissamphibia i Anthracosauria (nieznani)
- Podgromada: † Anthracosauria (antrakozauria) - przodkowie gadów i lepospondyli
- Podgromada: † Lepospondyli (lepospondyle)
- Rząd: Microsauria (mikrozaury)
- Rząd: Nectridea
- Rząd: Lysorophia
- Rząd: Adelospondyli (adelospondyle)
- Rząd: Aïstopoda (aistopody)
- Podgromada: Lissamphibia
- Rząd: Apoda (płazy beznogie)
- Rząd: Anura (płazy bezogonowe)
- Rząd: Urodela (płazy ogoniaste)
Gady[edytuj]
- Gromada: Reptilia (gady)
- Podgromada: Anapsida (anapsydy) - brak dołów skroniowych, przodkowie następnych
- Rząd: † Cotylosauria (kotylozaury)
- Podrząd: Captorhinida - przodkowie następnych, diapsydów i synapsydów (nieznani)
- Podrząd: Mesosauria (mezozaury) - wodne
- Podrząd: Procolophonomorpha - przodkowie żółwi
- Rząd: Testudines (żółwie) - skorupa
- Rząd: † Cotylosauria (kotylozaury)
- Podgromada: Diapsida (diapsydy) - dwie pary dołów skroniowych
- Infragromada: Lepidosauria (lepidozaury) - przodkowie następnych
- Infragromada: † Sauropterygia (zauropterygi) - wtórnie jedna para dołów skroniowych, często wodne
- Rząd: Placodontia (plakodonty) - częściowo wodne, przodkowie następnych
- Rząd: Notosauria (notozaury) - częściowo wodne, przodkowie następnych
- Rząd: Plesiosauria (plezjozaury) - wodne
- Infragromada: † Ichtiopterygia (ichtiopterygi) - wtórnie jedna para dołów skroniowych, wodne, delfinowate
- Rząd: Ichtiosauria (ichtiozaury)
- Infragromada: Archozauria (archozaury, gady naczelne) - przodkowie ptaków
- Podgromada: † Synapsida (synapsydy, gady ssakokształtne) - jedna para dołów skroniowych, przodkowie ssaków
- Rząd: Pelycosauria (pelykozaury) - przodkowie terapsydów
- Rząd: Therapsida (terapsydy) - prawdopodobnie futro, przodkowie ssaków
- Podgromada: Anapsida (anapsydy) - brak dołów skroniowych, przodkowie następnych
Gady naczelne[edytuj]
- Infragromada: Archozauria (archozaury, gady naczelne) - przodkowie ptaków
- Rząd: † Thecodontia (tekodonty) - przodkowie następnych
- Podrząd: Proterosuchia (proterozuchy) - przodkowie następnych, czworonożne
- Rodzina: Proterosuchidae - najprymitywniejsze, przodkowie następnych
- Rodzina: Erythrosuchidae (erytrozuchy) - przodkowie innych tekodontów, pojawia się trzeci krętacz
- Podrząd: Pseudosuchia (pseudozuchy)
- Rodzina: Euparkeridae (euparkerie) - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie Proterochampsidae, rauizuchów, dinozaurów i pterozaurów
- Rodzina: Proterochampsidae - krokodylopodobne
- Podrząd: Rauisuchia (rauizuchy) - fakultatywnie dwunożne, przodkowie następnych i krokodyli
- Rodzina: Ornithosuchidae (ornitozuchy) - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie fitozaurów i Rauisuchidae
- Rodzina: Rauisuchidae - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie aetozaurów i popozaurów
- Rodzina: Poposauridae (popozaury) - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie sfenozuchów
- Rodzina: Sphenosuchidae (sfenozuchy) - bezpośredni przodkowie krokodyli
- Podrząd: Phytosauria (fitozaury, Parasuchia - parazuchy) - wodne, krokodylowate
- Rodzina: Phytosauridae
- Podrząd: Aetosauria (aetozaury) - pancerne, roślinożerne
- Rodzina: Stagonolepididae
- Podrząd: Proterosuchia (proterozuchy) - przodkowie następnych, czworonożne
- Rząd: Crocodilia (krokodyle) - wodne, lądowe i wodno-lądowe, współczesne lądowe
- Podrząd: † Protosuchia (protozuchy) - najprymitywniejsze, lądowe, przodkowie następnych
- Podrząd: † Mesosuchia (mezozuchy) - lądowe i wodno-lądowe, przodkowie następnych
- Podrząd: † Thalattosuchia (talatozuchy) - morskie
- Podrząd: Eusuchia (euzuchy) - wodno-lądowe
- Rodzina: † Hylaeochampsidae (hyleochampsowate) - przodkowie następnych
- Rodzina: Gavialidae (gawialowate)
- Rodzina: Crocodilidae (krokodylowate) - przodkowie następnych
- Rodzina: Alligatoridae (aligatorowate)
- Rząd: † Pterosauria (pterozaury) - latające
- Podrząd: Rhamphorhynchoidea (ramforynchy) - zwykle długi ogon, przodkowie pterodaktyli
- Podrząd: Pterodactyloidea (pterodaktyle) - krótki ogon
- Nadrząd: † Dinosauria (dinozaury) - poruszają się na wyprostowanych nogach
- Rząd: † Thecodontia (tekodonty) - przodkowie następnych
Dinozaury[edytuj]
- Nadrząd: † Dinosauria (dinozaury) - poruszają się na wyprostowanych nogach
- Rząd: Ornithischia (dinozaury ptasiomiedniczne) - roślinożerne
- Podrząd: Cerapoda (cerapody)
- Infrarząd: Ornithopoda (ornitopody) - przodkowie następnych i tyreoforów
- Rodzina: Fabrosauridae (fabrozaury) - niewielkie, przodkowie następnych
- Rodzina: Heterodontosauridae (hetorodontozaury) - niewielkie, przodkowie następnych, ceratopsów i tyreoforów
- Rodzina: Hypsilophodontidae (hypsilifodonty) - niewielkie, przodkowie następnych
- Rodzina: Iguanodontidae (iguanodonty) - wielkie, kolec na kciuku, przodkowie następnych
- Rodzina: Hadrosauridae (hadrozaury) - wielkie, niektóre z grzebieniami
- Infrarząd: Pachycephalosauria (pahycefalozaury) - dinozaury grubogłowe
- Rodzina: Pachycephalosauridae
- Infrarząd: Ceratopsia (ceratopsy) - papuzi dziób, przodkowie pochycefalozaurów
- Rodzina: Psittacosauridae (psitakozaury) - niewielkie, przodkowie następnych i pachycefalozaurów
- Rodzina: Protoceratopsidae (protoceratopsy) - niewielkie, z kryzą, przodkowie następnych
- Rodzina: Ceratopsidae - wielkie, z kryzą i rogami
- Infrarząd: Ornithopoda (ornitopody) - przodkowie następnych i tyreoforów
- Podrząd: Tyreophora (tyreofory) - dinozaury opancerzone
- Infrarząd: Stegosauria (stegozaury) - płyty i kolce na ogonie
- Rodzina: Huayangosauridae (huajangozaury) - przodkowie następnych
- Rodzina: Stegosauridae
- Infrarząd: Ankylosauria (ankylozaury) - dinozaury pancerne
- Rodzina: Scelidosauridae (scelidozaury) - niewielkie, przodkowie następnych i
- Rodzina: Nodosauridae (nodozaury) - przodkowie następnych
- Podrodzina: Nodosaurinae - przodkowie następnych
- Podrodzina: Polacanthinae (polakanty) - przodkowie ankylozaurów
- Rodzina: Ankylosauridae (ankylozaury) - maczuga na ogonie
- Infrarząd: Stegosauria (stegozaury) - płyty i kolce na ogonie
- Podrząd: Cerapoda (cerapody)
- Rząd: Saurischia (dinozaury gadziomiedniczne) - przodkowie ptaków i poprzednich
- Podrząd: Sauropodomorpha (zauropodomorfy) - głównie roślinożerne
- Infrarząd: Prosauropoda (prozauropody) - wszystkożerne i roślinożerne, przodkowie zauropodów
- Rodzina: Thecodontosauridae (tekodontozaury) - przodkowie następnych
- Rodzina: Anchisauridae (anchizaury) - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie następnych
- Rodzina: Melanorosauridae (melanorozaury)
- Rodzina: Massospondylidae (masospondyle) - przodkowie zauropodów
- Rodzina: Plateosauridae (plateozaury)
- Infrarząd: Sauropoda (zauropody) - bardzo wielkie, roślinożerne
- Rodzina: Vulkanodontidae (wulkanodonty) - najprymitywniejsze, przodkowie następnych
- Rodzina: Cetiosauridae (cetiozaury) - przodkowie następnych
- Rodzina: Diplodocidae (diplodoki)
- Rodzina: Camarasauridae (kamarazaury) - bezpośredni przodkowie brachiozaurów i diplodoków
- Rodzina: Brachiosauridae (brachiozaury) - przodkowie tytanozaurów
- Rodzina: Titanosauridae (tytanozaury)
- Podrodzina: Saltasaurinae (saltazaury) - pancerz
- ...
- Infrarząd: Prosauropoda (prozauropody) - wszystkożerne i roślinożerne, przodkowie zauropodów
- Podrząd: Theropoda (teropody) - głównie drapieżne
- Infrarząd: Coelophysida - głównie niewielkie, przodkowie dinozaurów ptasiomiednicznych, zauropodomorfów i następnych
- Rodzina: Silesauridae (silezaury) - przodkowie dinozaurów ptasiomiedniczych i następnych, niektóre roślinożerne
- Rodzina: Herrerasauridae (hererazaury) - przodkowie zauropodomorfów i następnych
- Rodzina: Coelophysidae (celofyzy) - przodkowie dilofozaurów i karnozaurów
- Rodzina: Dilophosauridae (dilofozaury) - masywne niezależnie od karnozaurów (być może jednak pierwsze karnozaury)
- Infrarząd: Karnosauria (karnozaury) - wielkie, przodkowie następnych
- Nadrodzina: Ceratosauroidea - przodkowie następnych
- Rodzina: Ceratosauridae (ceratozaury) - przodkowie abelizaurów i Megalosauroidea
- Rodzina: Abelisauridae (abelizaury)
- Nadrodzina: Megalosauroidea - przodkowie następnych
- Rodzina: Magalosauridae (megalozaury) - przodkowie spinozaurów i Allosauroidea
- Podrodzina: Magalosaurinae
- Podrodzina: Eustreptospondylinae (eustreptospondyle)
- Rodzina: Spinosauridae (spinozaury)
- Podrodzina: Baryonychinae (barionyksy) - przodkowie następnych
- Podrodzina: Spinosauridae
- Rodzina: Magalosauridae (megalozaury) - przodkowie spinozaurów i Allosauroidea
- Nadrodzina: Allosauroidea - przodkowie celurozaurów
- Rodzina: Allosauridae (allozaury)
- Podrodzina: Sinraptorinae (sinraptory) - bezpośredni przodkowie celurozaurów i następnych
- Podrodzina: Carcharodontosaurinae (karcharodontozaury)
- Podrodzina: Allosaurinae
- Rodzina: Allosauridae (allozaury)
- Nadrodzina: Ceratosauroidea - przodkowie następnych
- Infrarząd: Coelurosauria (celurozaury) - głównie niewielkie, prawdopodobnie opierzone, przodkowie ptaków
- Nadrodzina: Coelurosauroidea - przodkowie następnych
- Rodzina: Coelurosauridae - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie kompsognatów oraz tyranozaurów i ornitomimozaurów
- Rodzina: Compsognathidae (kompsognaty) - szczególnie małe
- Nadrodzina: Tyrannosauroidea
- Rodzina: Tyrannosauridae (tyranozaury) - wtórnie wielkie
- Nadrodzina: Ornithomimoidea
- Rodzina: Ornithomimidae (ornitomimy) - prawdopodobnie przodkowie Dromaeosauroidea
- Nadrodzina: Dromaeosauroidea - przodkowie ptaków, prawdopodobnie zaawansowane pióra
- Rodzina: Oviraptoridae (owiraptory) - przodkowie następnych
- Rodzina: Scansoriopterygidae (skansoriopteryksy) - przodkowie ptaków i następnych
- Rodzina: Troodontidae (troodony) - podobne do następnych
- Rodzina: Dromaeosauridae (dromeozaury) - pazur na stopie
- Nadrodzina: Coelurosauroidea - przodkowie następnych
- Infrarząd: Coelophysida - głównie niewielkie, przodkowie dinozaurów ptasiomiednicznych, zauropodomorfów i następnych
- Podrząd: Sauropodomorpha (zauropodomorfy) - głównie roślinożerne
- Rząd: Ornithischia (dinozaury ptasiomiedniczne) - roślinożerne
Ptaki[edytuj]
- Gromada: Aves (ptaki) - latające i wtórnie nielotne
- Podgromada: † Archaeornithes (praptaki) - długi ogon, zęby, przodkowie następnych
- Rząd: Archaeopterygiformes
- Rząd: Jeholornithiformes
- Podgromada: † Odontognathae (ptaki uzębione) - zęby, przodkowie następnych
- Rząd: Confuciusornithiformes - długi ogon z piór, bezzębne
- Rząd: Enantiornithes - niektóre nielotne, prawdopodobnie przodkowie następnych i ptaków nowoczesnych
- Rząd: Hesperornithiformes - nielotne, wodne
- Rząd: Ichthyornithiformes - rybożerne
- Podgromada: Neornithes (ptaki nowoczesne)
- Infragromada: Paleognathae (paleognatyczne) - wąskie nozdrze wewnętrzne, przodkowie następnych, współczesne tworzą grupę monofiletyczną
- Nadrząd: Tinamomorpha
- Rząd: † Lithornithiformes
- Rząd: Tinamiformes (kusakowate) - słabo latają
- Nadrząd: Ratitae (bezgrzebieniowe) - nielotne
- Rząd: † Aepyornithiformes (epiornisy, mamutaki)
- Rząd: † Dinornithiformes (moa)
- Rząd: Rheiformes (nandu)
- Rząd: Struthioniformes (strusie) - dwa palce
- Rząd: Apterygiformes (kiwi, nielotowate)
- Rząd: Casuariformes (kazuary)
- Nadrząd: Tinamomorpha
- Infragromada: Neognathae (neognatyczne) - szerokie nozdrza wewnętrzne
- Nadrząd: Galloanserae - "drób", przodkowie następnych
- Rząd: Galliformes (grzebiące, kuraki) - przodkowie następnych i
- Rząd: Anseriformes (blaszkodziobe) - przodkowie następnych
- Rząd: † Gastornithiformes (diatrymy) - nielotne, drapieżne
- Nadrząd: Gruimorpha - przodkowie następnych
- Rząd: Gruiformes (żurawiowe) - przodkowie następnych i Charadriomorpha
- (...)
- Rodzina: Mesitornithidae (madagaskarniki)
- Rząd: Podicipediformes (perkozy)
- Rząd: Gruiformes (żurawiowe) - przodkowie następnych i Charadriomorpha
- Nadrząd: Strigomorpha
- Rząd: Caprimulgiformes (kozodoje) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Rząd: Strigiformes (sowy)
- Rząd: Coliiformes (czepigi)
- Rząd: Apodiformes (jerzykowe) - przodkowie następnych
- Rząd: Trochiliformes (kolibry)
- Nadrząd: Passeromorpha
- Rząd: Cuculiformes (kukułkowe)
- Rodzina: Musophagidae (turakowate)
- Rodzina: Opisthocomidae (hoacyny)
- Rodzina: Cuculidae (kukułkowate) - często pasożyty lęgowe
- Podrodzina: Cuculinae (kukułki)
- Podrodzina: Phaenicophaeinae (kukuły)
- Podrodzina: Centropodinae (kukale)
- Podrodzina: Coccyzinae (kukawiki)
- Podrodzina: Crotophaginae (kleszczojady)
- Podrodzina: Neomorphinae (kukawki) - naziemne
- Rząd: Falconiformes (ptaki drapieżne)
- Rząd: Coraciiformes (kraski)
- Rząd: Trogoniformes (trogony)
- Rząd: Piciformes (dziecioły)
- Rząd: Passeriformes (wróblowate)
- Podrząd: Tyranni (nieśpiewające)
- Podrząd: Passeri (śpiewające)
- Rząd: Cuculiformes (kukułkowe)
- Nadrząd: Charadriomorpha
- Rząd: Charadriiformes (siewki)
- Rząd: Columbiformes (gołębiowe)
- Rząd: Psittaciformes (papugi)
- Nadrząd: Ciconiomorpha - prawdopodobnie przodkowie bezlotków
- Rząd: Ciconiiformes (brodzące)
- (...)
- Rodzina: Phoenicopteridae (flamingi, czerwonaki)
- Rząd: Vulturides (kondorowe)
- Rodzina: † Teratornithidae (teratorny)
- Rodzina: Vulturidae (kondory)
- Rząd: Pelecaniformes (wiosłonogie)
- Rząd: Procellariiformes (burzykowate)
- Rząd: Gaviiformes (nury)
- Rząd: Ciconiiformes (brodzące)
- Nadrząd: Inpennes (bezlotki) - nielotne, pływajace
- Rząd: Sphenisciformes (pingwiny)
- Nadrząd: Galloanserae - "drób", przodkowie następnych
- Infragromada: Paleognathae (paleognatyczne) - wąskie nozdrze wewnętrzne, przodkowie następnych, współczesne tworzą grupę monofiletyczną
- Podgromada: † Archaeornithes (praptaki) - długi ogon, zęby, przodkowie następnych
Ssaki[edytuj]
- Gromada: Mammalia (ssaki) - karmią młode mlekiem
- Podgromada: Prototheria (prassaki) - jajorodne, przodkowie następnych
- Rząd: † Sinoconodontiformes - przodkowie następnych
- Rząd: † Morganucodonta (morganukodonty) - przodkowie następnych i ssaków żyworodnych
- Rząd: † Haramiyida (haramidy) - roślinożerne
- Rząd: † Docodonta (dokodonty) - częściowo wodne
- Rząd: Tachyglossa (kolczatki)
- Rząd: Platypoda (dziobaki) - częściowo wodne
- Podgromada: Theria (ssaki żyworodne) - żyworodne
- Infragromada: Metatheria (ssaki niższe) - brak łożyska (zasięg hipotetyczny)
- Nadrząd: † Allotheria (allotery) - przodkowie następnych
- Rząd: Triconodonta (trykonodonty, trójguzkowce) - przodkowie następnych, torbaczy i łożyskowców
- Rząd: Multituberculata (multituberkulaty, wieloguzkowce)
- Nadrząd: Marsupialia (torbacze) - torba
- Rząd: Didelphimorphia (dydelfokształtne) - przodkowie następnych
- Rząd: † Sparassodonta (sparasodonty) - drapieżne
- Rząd: Dasyuromorphia (niełazokształtne)
- Rząd: Peramelemorphia (jamrajokształtne)
- Rząd: Notoryctemorphia (krety workowate)
- Rząd: Vombatiformes (wombatokształtne)
- Rząd: Phalangeriformes (pałankokształtne)
- Rząd: Macropodiformes (kangurokształtne)
- Nadrząd: † Allotheria (allotery) - przodkowie następnych
- Infragromada: Eutheria (łożyskowce) - łożysko
- Nadrząd: Onguiculata (onguikulaty) - pazury lub paznokcie, przodkowie następnych
- Rząd: Insectivora (owadożerne) - prymitywne
- Podrząd: † Asioryctitheria (azjoryktytery) - prawdopodobnie nie w pełni stałocieplne, przodkowie następnych i szczerbaków
- Podrząd: Afroinsectiphilia (afroinsektofile) - w pełni stałocieplne, jak następne, przodkowie ryjkonosów
- Podrząd: Macroscelidea (ryjkonosy) - dość dobrze rozwinięty mózg, przodkowie ferungulatów, współczesne kicające z ryjkiem
- Podrząd: Lipotyphla (lipotyfle) - w pełni stałocieplne, przodkowie wiewióreczników, siekaczowców i ferungulatów
- Podrząd: Scandentia (wiewióreczniki) - dość dobrze rozwinięty mózg, przodkowie skóroskrzydłych i naczelnych
- Podrząd: Dermoptera (skóroskrzydłe) - szybujące
- Rząd: Xenarthra (szczerbaki) - wyspecjalizowane owadożerne, nie w pełni stałocieplne
- Rząd: Primates (naczelne) - paznokcie
- Rząd: Insectivora (owadożerne) - prymitywne
- Nadrząd: Paenungulata (penungulaty) - kopyta niezależnie od ferungulatów
- Rząd: Tubulidentata (słupozębne) - owadożerne, przodkowie następnych
- Rząd: Hyracoidea (góralki) - małe
- Rząd: † Embrithopoda (embritopody) - rogate
- Rząd: Proboscidea (trąbowce) - trąba i ciosy
- Rząd: † Desmostylia (desmostyle) - częściowo wodne
- Rząd: Sirenia (syreny) - wodne
- Nadrząd: Glires (siekaczowce) - pazury, stale rosnące siekacze
- Rząd: Lagomorpha (zajęczaki) - cztery górne siekacze, przodkowie następnych, współczesne kicające
- Rząd: Rodentia (gryzonie) - dwa górne siekacze
- Nadrząd: Ferungulata (ferungulaty, drapieżnokopytne) - pazury, kopyta lub płetwy, często duże
- Rząd: Cimolesta (cimolesty) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Podrząd: † Pantolesta (pantolesty) - prawdopodobnie przodkowie następnych i prakopytnych
- (...)
- Rodzina: Paroxyclaenidae (paroksyklenowate) - wiewiórkopodobne z kłami
- Rodzina: Pantolestidae (pantolestowate) - częściowo wodne
- Podrząd: † Didelphodonta (dydelfodonty) - małe owadożerne lub drapieżne, prawdopodobnie przodkowie drapieżnych
- Podrząd: † Apatotheria (apatotery) - owadożerne, nadrzewne, duże siekacze
- Podrząd: Pholidota (łuskowce)
- Podrząd: † Taeniodonta (teniodonty) - średnie wszystkożerne i duże roślinożerne, prawdopodobnie przodkowie następnych
- Podrząd: † Tillodonta (tilodonty) - średnie i duże bulwożerne, pazurzaste
- Podrząd: † Pantodonta (pantodonty) - roślinożerne, małe i duże, prawdopodobnie przodkowie nieparzystokopytnych
- Podrząd: † Pantolesta (pantolesty) - prawdopodobnie przodkowie następnych i prakopytnych
- Rząd: Perissodactyla (nieparzystokopytne)
- Rząd: Carnivora (drapieżne)
- Rząd: Chiroptera (nietoperze) - latające
- Rząd: † Condylarthra (prakopytne) - przodkowie następnych
- Podrząd: Eocondylarthra - prawdopodobnie przodkowie następnych i meridiungulatów
- Podrząd: Mesonychia (mezonychy) - głownie drapieżne, prawdopodobnie przodkowie parzystokopytnych
- Rodzina: Triisodontidae (trysodontowate) - prawdopodobnie przodkowie następnych i parzystokopytnych
- Rodzina: Hapalodectidae (hapalodektowate)
- Rodzina: Mesonychidae (mezonychowate)
- Rząd: † Meridiungulata (meridiungulaty)
- Podrząd: Xenungulata (ksenungulaty) - prawdopodobnie bezpośredni przodkowie następnych
- Podrząd: Pyrotheria (pirotery)
- Podrząd: Astrapotheria (astropotery)
- Podrząd: Notoungulata (notoungulaty)
- Podrząd: Litopterna (litopterny)
- Rząd: Artiodactyla (parzystokopytne) - przodkowie waleni
- Podrząd: Suiformia (nieprzeżuwające) - prawdopodobnie przodkowie przeżuwających i waleni
- Nadrodzina: Suoidea - przodkowie następnych
- Nadrodzina: Cameloidea - ewolucja zbieżna z przeżuwającymi
- Nadrodzina: Hippopotamoidea - przodkowie waleni
- Podrząd: Ruminantia (przeżuwające)
- Podrząd: Suiformia (nieprzeżuwające) - prawdopodobnie przodkowie przeżuwających i waleni
- Rząd: Cetacea (walenie) - wodne
- Rząd: Cimolesta (cimolesty) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Nadrząd: Onguiculata (onguikulaty) - pazury lub paznokcie, przodkowie następnych
- Infragromada: Metatheria (ssaki niższe) - brak łożyska (zasięg hipotetyczny)
- Podgromada: Prototheria (prassaki) - jajorodne, przodkowie następnych
Naczelne[edytuj]
- Rząd: Primates (naczelne) - paznokcie
- Podrząd: Prosimiae (małpiatki) - przodkowie następnych
- Podrząd: Simiae (małpy)
- Nadrodzina: Ceboidea (małpy szerokonose) - przodkowie następnych
- Nadrodzina: Cercopithecoidea (małpy wąskonose) - przodkowie następnych
- Nadrodzina: Hominoidea (człekokształtne)
- Rodzina: Hylobatidae (gibonowate) - przodkowie następnych
- Rodzina: Pongidae (orangowate) - przodkowie następnych
- Podrodzina: Ponginae - przodkowie następnych
- Podrodzina: Paninae - przodkowie człowiekowatych
- Rodzina: Hominidae (człowiekowate) - ludzi i małpoludy
- Podrodzina: † Australopithecinae (australopiteki) - przodkowie następnych
- Podrodzina: Homininae
- Rodzaj: † Kenyanthropus (keniantropy) - przodkowie następnych, prawdopodobnie wciąż niska inteligencja
- Gatunek: K. platyops - przodek następnych
- Gatunek: K. rudolfensis - bezpośredni przodek następnego i rodzaju Homo
- Gatunek: K. habilis
- Rodzaj: Homo (ludzie) - prawdopodobnie mowa, prawdziwi ludzie
- Podrodzaj: † Pithecanthropus (pitekantropy) - przodkowie następnych
- Gatunek: H. ergaster - przodek następnych i podrodzaju Homo
- Gatunek: H. erectus - azjatycki, prawdopodobnie przodek następnego
- Gatunek: H. floresiensis - karłowaty (jeżeli osobny gatunek)
- Podrodzaj: Homo
- Gatunek: † H. heidelbergensis - zbliżony do pitekantropów, bezpośredni przodek następnych
- Gatunek: † H. neanderthalensis (neandertalczyk)
- Gatunek: H. sapiens
- Podrodzaj: † Pithecanthropus (pitekantropy) - przodkowie następnych
- Rodzaj: † Kenyanthropus (keniantropy) - przodkowie następnych, prawdopodobnie wciąż niska inteligencja
Drapieżne[edytuj]
- Rząd: Carnivora (drapieżne)
- Podrząd: † Creodonta (kreodonty, pradrapieżne) - przodkowie następnych
- Rodzina: Oxyaenidae (oksyenowate) - przodkowie następnych i Neocarnivora
- Rodzina: Hyaenodontidae (hienodontowate)
- Podrząd: Neocarnivora
- Infrarząd: Fissipedia (palconogie) - przodkowie następnych
- Nadrodzina: Canoidea (psokształtne) - prawdopodobnie przodkowie następnych i płetwonogich
- Rodzina: † Miacidae (miacydy) - przodkowie następnych i kotokształtnych
- Rodzina: † Amphicyonidae (amficjony, niedźwiedziopsy)
- Rodzina: Canidae (psowate) - przystosowane do biegów długodystansowych
- Rodzina: Mustelidae (łasicowate) - przodkowie następnych i płetwonogich
- Podrodzina: Lutrinae (wydry)
- Podrodzina: Melinae (borsuki)
- Podrodzina: Mellivorinae (ratele)
- Podrodzina: Mephitinae (skunksy)
- Podrodzina: Mustelinae (łasice właściwe)
- Rodzina: Procyonidae (szopowate) - przodkowie następnych
- Podrodzina: Procyoninae (szopowate właściwe) - przodkowie następnych
- Podrodzina: Ailuridae (pandy małe) - przodkowie niedźwiedzi
- Rodzina: Ursidae (niedźwiedziowate)
- Podrodzina: Ailuropodinae - panda wielka i małe praniedźwiedzie?, prawdopodobnie przodkowie następnych
- Podrodzina: † Hemicyoninae - podobne do psów
- Podrodzina: Tremarctinae - wargacz i niedźwiedź krótkopyski
- Podrodzina: Ursinae (niedźwiedziowate właściwe)
- Nadrodzina: Feloidea (kotokształtne)
- Rodzina: Viverridae (łaszowate) - bezpośredni przodkowie następnych
- Rodzina: † Nimravidae (nimrawidy, paleokoty)
- Rodzina: Hyaenidae (hienowate) - przystosowane do biegów długodystansowych, współczesne termitożerne i padlinożerne
- Rodzina: Felidae (kotowate)
- Podrodzina: † Barbourofelinae - przodkowie następnych
- Podrodzina: † Machairodontinae (machajrodony, koty szablozębne)
- Podrodzina: Felinae (małe koty) - przodkowie następnych
- Podrodzina: Pantheriinae (wielkie koty)
- Nadrodzina: Canoidea (psokształtne) - prawdopodobnie przodkowie następnych i płetwonogich
- Infrarząd: Pinnipedia (płetwonogie) - częściowo wodne
- Rodzina: Otariidae (uchatkowate) - prawdopodobnie przodkowie następnych
- Rodzina: Odobenidae (morsowate)
- Rodzina: Phocidae (fokowate)
- Infrarząd: Fissipedia (palconogie) - przodkowie następnych
- Podrząd: † Creodonta (kreodonty, pradrapieżne) - przodkowie następnych