VI wojna syryjska[edytuj]
W Wikipedii odbyła się dyskusja nad usunięciem tego artykułu, zobacz ją.Szósta wojna syryjska 170 p.n.e.-168 p.n.e.
Konflikt pomiędzy ptolemejskim Egiptem a Seleukidami toczył się równolegle z III wojną rzymsko-macedońską, zakończoną przyłączeniem prowincji greckich do Rzymu. W odróżnieniu do poprzednich wojen wykorzystując niepełnoletność króla egipskiego władzę w Egipcie przejęli regenci. Rządzący krajem uznali też Rzym jako główną siłę we wschodnim akwenie Morza Śródziemnego.
Kulisy wojny[edytuj]
Po śmierci Ptolemeusza V w roku 180 p.n.e. następcą tronu stał się jego niepełnoletni syn Ptolemeusz VI Filometor, w imieniu którego rządy jako regentka sprawowała jego matka Kleopatra I. Rok później w Macedonii zmarł król Filip V, którego miejsce zajął Perseusz. Nowy władca rozpoczął wnet tworzenie koalicji antyrzymskiej na terenach Grecji.
Kleopatra I zmarła w roku 176 p.n.e. wobec czego rządy regencyjne przeszły na pozostałych członków dworu królewskiego, którzy podjęli przygotowania do odzyskania utraconych w toku V wojny syryjskiej ziem Syrii. W roku następnym doszło do małżeństwa Ptolemeusza VI z Kleopatrą II. W tym samym roku tron seleukidzki objął Antioch IV.
Rządzący w Egipcie regenci rozpoczęli szeroko zakrojoną propagandę skierowaną przeciwko Seleukidom. Antioch chcąc zabezpieczyć sobie tyły wzmocnił trwający od roku 188 p.n.e. traktat z Rzymem, sondując wydarzenia w Macedonii, Grecji i Pergamonie. Jednocześnie też przygotowywał się do wojny z Ptolemeuszami, gdzie w roku 170 p.n.e. wspólne rządy sprawowali Ptolemeusz VI, Kleopatra II oraz Ptolemeusz VIII Euergetes II Fyskon.
Przebieg wojny[edytuj]
W roku 169 p.n.e. wojska egipskie obrały kurs na Syrię. Antioch IV został jednak w porę ostrzeżony i mógł przygotować się na przyjęcie wroga w okolicy Pelusium. Tutaj doszło też do bitwy w wyniku której Seleukidzi pokonali wroga, zajmując miasto. Po zwycięstwie nad wojskami regentów Antioch wyruszył do Egiptu, zajmując znaczne połacie dolnego Egiptu, a następnie skierował się ku Aleksandrii, w pobliżu której doszło do rozmów z Ptolemeuszem VI. Wojska Antiocha obległy następnie miasto bronione przez Ptolemeusza VIII, który nie godził się na propozycje stron. Zagrożeni Egipcjanie wysłali wówczas posłańców z prośbą o pomoc do Rzymu, który był jednak zaangażowany w Macedonii. Pomimo tego, oblężenie Aleksandrii zakończyło się niepowodzeniem, a przyczynił się do tego m.in. wysoki poziom wód Nilu, który wylał zalewając znacznie połacie terenu pod Aleksandrią. Dodatkowo Antioch na skutek problemów wewnętrznych w państwie obrał kurs powrotny na Syrię. W Egipcie władzę utrzymali regenci.
W następnym roku Antioch ponownie najechał Egipt, równocześnie podbijając Cypr. Seleukidzi zajęli deltę Nilu, po czym wkroczyli do Memfis, skąd ponownie obrali kurs na Aleksandrię. W międzyczasie podczas trwających walk w Egipcie Rzymianie zakończyli III wojnę macedońską rozbijając przeciwnika w dniu 22 czerwca 168 p.n.e. w bitwie pod Pydną. Zwycięski konflikt umożliwił Rzymowi wysłanie posłańców do Egiptu, gdzie w miejscowości Eleusis niedaleko Aleksandrii doszło do spotkania z Antiochem.
Na początku lipca 168 p.n.e. Rzymianie zażądali od Antiocha natychmiastowego przerwania konfliktu i wycofania się z Egiptu. Ten poprosił o czas do namysłu, Rzymianie byli jednak nieustępliwi, nie dając władcy Seleukidów innego wyboru. Dnia 30 lipca 168 p.n.e. (tzw. dzień Eleusis) Antioch opuścił Egipt, odpływając z portu w Pelusium. Krótko później Seleukidzi opuścili Cypr.
Literatura
- Günther Hölbl: Geschichte des Ptolemäerreiches. Politik, Ideologie und Religiöse Kultur von Alexander dem Großen bis zur römischen Eroberung. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 1994, S. 130–134, ISBN 3-534-10422-6
- Zobacz:
