Religia w Trzebini
Religia w Trzebini – artykuł zawiera listę i historię działalności kościołów i związków wyznaniowych działających na terenie Trzebini oraz jej gminy.
Największą wspólnotą religijną w Trzebini są wyznawcy kościoła rzymskokatolickiego, drugą pod względem liczebności są Świadkowie Jehowy, inne większe wspólnoty to Wolni Badacze Pisma Świętego.
Spis treści
Kościół rzymskokatolicki[edytuj]
Miasto[edytuj]
- Archidiecezja krakowska:
- Dekanat Trzebinia:
- parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa – Trzebinia – Została utworzona w 1958. Prowadzona jest przez księży Salwatorianów. W 1997 została ustanowiona Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej. Kościół parafialny został zbudowany w latach 1908-1911 według projektu architekta Jana Sasa-Zubrzyckiego, rozbudowany w latach 1954-1980 według projektu architekta Zygmunta Gawlika. Mieści się przy ul. Głowackiego.
- parafia Niepokalanego Serca NMP – Trzebinia-Siersza – Powstała w roku 1946 z woli księcia kardynała Adama Stefana Sapiehy. Pierwszy drewniany kościół powstał z dwóch baraków obozu Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Służył on przez wiele lat, dlatego został poddany gruntownemu remontowi i poświęcony 29 sierpnia 1971 przez kard. Karola Wojtyłę. W 1951 na terenie parafii ukrywał się kard. Bolesław Kominek. Budowę murowanego kościoła rozpoczęto w 1982.
- parafia św. Apostołów Piotra i Pawła – Trzebinia – Została utworzona przed 1326 i jest najstarszą w mieście. Kościół parafialny został zbudowany w latach 1928-1975. Mieści się przy ul. ks. Mariana Luzara.
- parafia św. Barbary – Trzebinia-Wodna – Została utworzona w 1949. Kościół parafialny został zbudowany w 1996. Mieści się przy ul. Tysiąclecia.
- Dekanat Trzebinia:
Gmina Trzebinia[edytuj]
- parafia MB Szkaplerznej – Karniowice – Pierwszy w Europie nowożytnej kurhan. Kościół parafialny pod wezwaniem MB Szkaplerznej, wybudowany w latach 1978‑1988, konsekrowany w 1989.
- parafia Chrystusa Króla – Lgota
- parafia św. Józefa Robotnika – Młoszowa
- parafia MB Królowej Polski – Myślachowice – kościół NMP Królowej Polski w Myślachowicach – Data zakończenia budowy 1975 – 77.
- parafia Narodzenia NMP – Płoki www – Parafia w Płokach została erygowana przez Jakuba Ligęzę dnia 8 października 1314. Obecny kościół wybudowano w latach 1949 – 1951 i nawiązuje wyglądem do poprzednich świątyni. Budowla jest otoczona murem, a jego fragmenty pochodzą z XVI, XVII, XVIII i XIX w. Brama pochodzi z końca XIX w.
- parafia Podwyższenia Krzyża Świętego – Psary – W 1982 erygowano parafię, kościół parafialny wybudowano w latach 1983 – 2000.
Protestantyzm[edytuj]
- Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa – zbór w Trzebini
Świadkowie Jehowy[edytuj]
Na terenie Trzebini działa około 280 głosicieli. W mieście znajdują się dwie Sale Królestwa[1].:
- zbór Trzebinia-Centrum, Trzebinia, Korczaka 6;
- zbór Trzebinia-Siersza, Trzebinia, ul. 22 Stycznia 5.
Historia[edytuj]
W latach 20. XX wieku pojawili się pierwsi Badacze Pisma Świętego w okolicach Trzebini i Myślachowic[2]. W roku 1935 władze francuskie zarządziły deportację górników polskiego pochodzenia, wskutek czego kilku Świadków Jehowy z Francji, a potem również z Belgii powróciło w okolice Trzebini, gdzie powstał zbór.
W czasie II wojnie światowej wielu Świadków Jehowy zostało uwięzionych w obozach koncentracyjnych[3]. Po jej zakończeniu – już w czasie zakazu działalności – w latach 50. i 60. XX w. trzebińscy głosiciele prowadzili wyjazdową działalność kaznodziejską nawet w okolicach Andrychowa czy Krzeszowic. W tym okresie powstały nowe trzebińskie zbory, organizujące tzw. konwencje leśne. Świadkowie Jehowy za działalność religijną i za odmowę służby wojskowej byli skazywani na kary więzienia m.in. w zakładzie karnym w Trzebini, gdzie później od lat 90. XX wieku specjalnie przygotowani kaznodzieje Świadkowie Jehowy odwiedzają go, aby prowadzić działalność kaznodziejską[4]. Działalność wydawnicza ich publikacji była prowadzona konspiracyjnie w ukrytych ośrodkach drukarskich w okolicy miasta.
Pod koniec lat 70. XX wieku Daniel Sydlik z Ciała Kierowniczego spotkał się z niektórymi wyznawcami. Od lat 90. XX wieku powstały Sale Królestwa i kolejne zbory.
W latach 90. XX wieku zgromadzenia obwodowe i specjalne odbywały się w halach sportowych w Chrzanowie[5][6] i Libiążu.
Od 1999 roku tutejsi Świadkowie Jehowy korzystają ze zgromadzeń w Centrum Kongresowym w Sosnowcu. Kongresy w latach 1983-1998, 2011-2012 i 2015 odbywały się na krakowskich stadionach.
Obecnie[edytuj]
W 2012 roku w wyniku zmian organizacyjnych przeprowadzanych na terenie Polski spora część zborów zostało połączona. Po przeprowadzeniu tych zmian zbór Trzebinia-Siersza został dołączony do zboru Trzebinia-Krze, którego nazwa została zmieniona na Trzebinia-Siersza.
Duże grupy Świadków Jehowy znajdują się również w Lgocie (zbór Ostrężnica; Sala Królestwa: Łany), Myślachowice, Czyżówka, Płoki (zbór Trzebinia-Siersza); Bolęcin, Piła Kościelecka, Dulowa, Młoszowa, Karniowice, Psary (zbór Trzebinia-Centrum).
Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego[edytuj]
Zbór Myślachowice. Około 1925 roku powstał zbór Badaczy Pisma Świętego w Myślachowicach związany z Towarzystwem Strażnica, który później przystąpił do Zrzeszenia Wolnych Badaczy Pisma Świętego. Na konwencji 27 maja 1931 zebrało około 800 osób. W 1949 Zbór Zrzeszenia w Myślachowicach został umieszczony w wykazie Zborów Zrzeszenia. Liczba wiernych wahała się od 75 osób (1945), 44 (1985) do około 30[7].
Kościół Adwentystów Dnia Siódmego[edytuj]
Byłe wyznania[edytuj]
- ↑ Dane według raportów wyszukiwarki zborów na oficjalnej stronie Świadków Jehowy (www.jw.org) z 2 stycznia 2015.
- ↑ Na Straży 1985/3/08, s. 46
- ↑ Więzieni za wiarę: Świadkowie Jehowy w KL Auschwitz, Teresa Wontor-Cichy, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, 2003
- ↑ Biuletyn ZK Trzebinia
- ↑ Kronika Chrzanowska 1993, nr 27 (listopad)
- ↑ Kronika Chrzanowska 1994, nr 32 (kwiecień)
- ↑ St. Kaleta. Z życia Zborów. „Na Straży”, s. 46, 1985 nr 3. Na Straży.
- ↑ Pełna lista zborów (parafii) Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w RP; Lgota ul. Trzebińska 66